Halkidiki Greece
Back
Next
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΕΛΛΑΣ
Windmills of Halkidiki

Γενικές πληροφορίες
(General Information)

Οι Ανεμόμυλοι της Χαλκιδικής
Οι Ανεμόμυλοι της Χαλκιδικής
Saturday, March 20, 2021

Ο ανεμόμυλος είναι αιολική μηχανή οριζόντιου άξονα περιστροφής. Χρησιμοποιήθηκε για την άλεση των δημητριακών και την άντληση νερού (ανεμομηχανή). Γνωστός από τα αρχαία χρόνια, διαδόθηκε σημαντικά στον ευρωπαϊκό και ελληνικό κόσμο. Ο ανεμόμυλος που σχεδιάστηκε από τον Ήρωνα της Αλεξάνδρειας τον 1ο αιώνα μ.Χ. είναι η πρώτη γνωστή περίπτωση χρήσης τροχού που κινείται από τον άνεμο για την λειτουργία μηχανής. Ήταν οριζόντιου άξονα περιστροφής και είχε τέσσερα πτερύγια. Κατά κανόνα στεγάζονταν σε κυλινδρικά, πέτρινα, διώροφα κτίρια. Στον επάνω όροφο βρισκόταν ο άξονας και το σύστημα μετάδοσης της κίνησης, ενώ στον κάτω όροφο γινόταν η άλεση και αποθήκευση των σιτηρών. Τα πτερύγιά τους ήταν πάνινα, 5-15 μέτρα σε μήκος και πλάτος το 1/5 του μήκους τους. Ένας ανεμόμυλος μπορούσε να αλέσει 20-70 κιλά σιτηρών την ώρα, ανάλογα με την ένταση και τη φορά του ανέμου.
Ο μηχανισμός στους ανεμόμυλους κατασκευαζόταν από τους μυλομαραγκούς, που ήταν εξειδικευμένοι ξυλουργοί. Συγκεκριμένα, γνώριζαν τις ιδιαιτερότητες της κατασκευής, τον σχεδιασμό που απαιτούσαν τα εξαρτήματα, καθώς και την κοπή της ξυλείας. Τις γνώσεις τους αυτές μετέφεραν αποκλειστικά στους γιούς τους για να αποφύγουν τη δημιουργία ανταγωνιστών στην αγορά. Ο μυλομαραγκός, μαζί με κάποιους βοηθούς ξυλουργούς, ήταν το κύριο συνεργείο. Εκτελούσε, στην ουσία, χρέη αρχιτέκτονα, καθώς ξεκινούσε το έργο επιλέγοντας τον δρομέα και τον κατάλληλο τύπο ξύλου, ενώ ολοκλήρωνε τοποθετώντας τα πανιά. Όπως είναι αναμενόμενο, κάθε περιοχή, ανάλογα με τη σεισμική επικινδυνότητα, τα διαθέσιμα υλικά, τις τοπικές κατασκευαστικές μεθόδους και αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες κ.ά., διαμόρφωνε διαφορετικά τους πυργόμυλους, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά.
Το αιολικό δυναμικό της εκάστοτε περιοχής ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για την κατασκευή ανεμόμυλων, και τα μέρη με τις κατάλληλες αυτές συνθήκες λέγονταν «μυλοτόπια». Οι τοποθεσίες αυτές βρίσκονταν σε υψώματα, οροπέδια, στο εσωτερικό του χωριού, στις άκρες ή στους γύρω λόφους, ενώ σε ελάχιστες περιπτώσεις βρίσκονταν κοντά στη θάλασσα, κυρίως μεταγενέστερα που εξαλείφθηκε η πειρατεία.
Αρχικά για την άλεση δημητριακών στην Χαλκιδική χρησιμοποιήθηκαν κυρίως οι αγροτικοί υδρόμυλοι. Η τελείως απλοϊκή μέθοδος αλέσματος και η μη εξέλιξη των μικρών υδροκίνητων εργαστηρίων σε μικρές βιομηχανικές μονάδες μέχρι και τον πρώιμο 19ο αιώνα στον ευρωπαϊκό χώρο έχει να κάνει με τους παρακάτω παράγοντες: την συχνή διακοπή των γεωργικών εργασιών λόγω αναταραχών και πολεμικών συρράξεων, την συγκέντρωση των γαιών σε φεουδάρχες μεγαλοϊδιοκτήτες, καθώς και τις φυσικές καταστροφές, τις συνέπειες των οποίων μπορούσε να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί μόνο ένας οικονομικά ισχυρός ιδιοκτήτης (όπως οι φεουδάρχες ή τα μοναστηριακά ιδρύματα). Οι υδροκίνητες εγκαταστάσεις αναπτύσσονται κυρίως σε περιοχές με σημαντικό υδάτινο κεφάλαιο, όπως είναι η Χαλκιδική.
Στην Ελλάδα η χρήση των ανεμόμυλων υπήρξε αρκετά εκτεταμένη, λόγω του πλούσιου αιολικού δυναμικού της χώρας. Σήμερα οι περισσότεροι ανεμόμυλοι έχουν ερειπωθεί και διατηρούνται ελάχιστοι, οι οποίοι έχουν συντηρηθεί για τουριστικούς λόγους.

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®

Η παρουσίαση των Ανεμόμυλων είναι αλφαβητικά ανά χωριό.
Αγία Παρασκευή, Ιερισσός, Καλάνδρα, Καλύβες, Κασσάνδρεια, Νέα Γωνιά, Νέα Ποτίδαια, Νικήτη, Ορμύλια, Πευκοχώρι, Συκιά.

Send Comments

Σκίτσα ανεμόμυλου Κασσάνδρειας
(ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Γ. ΜΑΤΑΥΤΣΗΣ Δάσκαλος (1909-1993))

Ο Ανεμόμυλος της Αγίας Παρασκευής Κασσάνδρας

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Στην Αγία Παρασκευή της Κασσάνδρας υπήρχαν τρεις ανεμόμυλοι στα γύρω υψώματα. Σήμερα σώζεται ο μύλος του Τζιμ. Τον είχαν οι τρεις χωριανοί α) Δημήτριος Μουστάκας (Τζίμ), β) Αθανάσιος Τσακνής, γ) Γεώργιος Γραμμένος. Ο μύλος αυτός υπάρχει μισός στον Βορειοανατολικό λόφο, 4χλμ από τον Ανεμόμυλο του Πευκοχωρίου. Στην παλιά φωτογραφία του 1954 διακρίνεται όρθιος !  Το χωριό είναι παλιό, υπήρχε και πριν το μεγάλο χαλασμό του 1821, αλλά δεν γνωρίζουμε το χρόνο της δημιουργίας του. Πληροφορίες για την εποχή του χαλασμού δεν υπάρχουν.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 39.958713, 23.602760

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
«Kασσάνδρα» Περιοδική Έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Κασσανδρινών Θεσσαλονίκης «Το χωριό Αγία Παρασκευή».

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Σύνδεσμοι
(Links)

Η χερσόνησος της Κασσάνδρας Χαλκιδικής

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Ο Ανεμόμυλος της Ιερισσού

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Χρειάστηκαν να περάσουν πάρα πολλά χρόνια για να έρθει στο φως ένας Μύλος ιστορικός, ο οποίος πλέον και συγκαταλέγεται στους επισκέψιμους χώρους (στην παραλία) της όμορφης κωμόπολης της Ιερισσού. Ο Άγγλος περιηγητής William Leake, σε ταξίδι που πραγματοποίησε στη Χαλκιδική και περνώντας από την Ιερισσό, το 1806, αναφέρει στο βιβλίο του «Περιηγήσεις στη Βορ. Ελλάδα» (Λονδίνο, 1835), ότι ήταν ο πρώτος ανεμόμυλος που είδε στην Ηπειρωτική Ελλάδα, μετά από τα Μέγαρα!! Που σημαίνει ότι, εφ’ όσον ο Μύλος λειτουργούσε κανονικά εκείνη την εποχή, η αφετηρία της λειτουργίας του σίγουρα προσδιορίζεται πολύ πιο παλιά (πηγή πληροφορίας για την παραπάνω έκδοση, Χρ. Καραστέργιος). Όπως αφηγούνται, οι λιγοστοί πλέον πιο «παλιοί» της Ιερισσού, ανήκε στον συγχωριανό τους Βασίλειο Νικ. Πάππα, αποκαλούμενος «Μύλος του γερο Βασίλα Πάππα». Αξίζει να σημειωθεί ότι στην περιοχή επίσης υπήρχαν και αναδεικνύονται σήμερα, αρκετοί νερόμυλοι οικογενειών της Ιερισσού.
Το 1932, με τον σεισμό της Ιερισσού, ο Μύλος έπαθε μεγάλη ζημία. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να αποφύγει τις οδυνηρές συνέπειες από εκείνον τον καταστρεπτικό σεισμό. Ωστόσο άντεξε. Άντεξε και πήρε «σάρκα και οστά», όταν τα τελευταία χρόνια ο ιδιοκτήτης του, ζήτησε τη συνδρομή της 10ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής, ώστε κάτω από την δική της αυστηρή επιστημονική επίβλεψη, να αναστηλωθεί. Θα πρέπει εδώ να αναφερθεί η προσπάθεια των κ. κ. Ιωακ. Παπάγγελου, αρχαιολόγου, Μ. Πολίτη, αρχιτ. μηχανικού και Δ. Λεμπίδα πολ. μηχανικού για την ολοκλήρωση του έργου αποκατάστασης του παραπάνω Μύλου. Η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Χαλκιδικής (ΙΛΕΧ), με πρωτοβουλία του προέδρου της Βασίλη Πάππα, ζήτησε από τον κ. Ιω. Μπούργο (ιδιοκτήτη του Μύλου), να φιλοξενηθεί στον ισόγειο χώρο του το Παράρτημα Ιερισσού της Εταιρείας, κάτι που έγινε αποδεκτό με ευχαρίστηση. Έτσι, ο Μύλος μετατράπηκε σε χώρο πολιτισμού, με πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Εδώ θα συναντήσει κανείς την Παράδοση και τον Πολιτισμό της Ιερισσού, μέσα από βιβλία, κείμενα και φωτογραφίες που προέρχονται από υλικό του λαογράφου Γιάννη Μαρίνου και αρκετών οικογενειών της κωμόπολης. Δημιουργήθηκε παράλληλα, με επιμέλεια και σεβασμό, έκθεση των αξιόλογων επιστημονικών εκδόσεων της παραπάνω Εταιρείας (ΙΛΕΧ), που βραβεύθηκαν 4 φορές από την Ακαδημία Αθηνών («ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ», Πρακτικά Συνεδρίων, μονογραφίες κλπ και εκτενής βιογραφία από την 50ετή δράση και προσφορά της Εταιρείας στην πνευματική, πολιτιστική και κοινωνική ζωή της Χαλκιδικής). Πρόκειται για ένα ζεστό, φιλόξενο χώρο, που αναδεικνύει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του τόπου σε κάθε επισκέπτη και συγχρόνως συμβάλλει στην ανάπτυξη του ντόπιου τουρισμού. (Δυστυχώς από τους λιγοστούς αξιοποιημένους ως επισκέψιμους χώρους που λειτουργούν το θέρος στην περιοχή).
Το 1806 επισκέφθηκε την περιοχή της Ιερισσού, στην επιστροφή του από το Άγιο Όρος, ο σημαντικότερος ίσως περιηγητής που επισκέφθηκε τότε τον Ελλαδικό χώρο λόγω του πλήθους και της ακρίβειας των πληροφοριών που μας άφησε· ο Ουίλιαμ Μάρτιν Λικ (William Martin Leake). Ήταν Άγγλος αξιωματικός, αρχαιολόγος και τοπογράφος. Ανάμεσα στα έργα του είναι και το: «Ταξίδια στη Βόρεια Ελλάδα» που εκδόθηκε το 1835. Από το έργο αυτό αντλούμε την περιγραφή της περιήγησής του στην περιοχή της Ιερισσού το 1806, δηλ. 15 χρόνια πριν την επανάσταση του 1821: «Το ύψωμα της Ιερισσού στεφανώνεται από ένα ερειπωμένο κάστρο του Μεσαίωνα και στην ακτή στέκει ένας  ανεμόμυλος, ο μόνος που είδα στην ηπειρωτική Ελλάδα, εκτός από εκείνον στα Μέγαρα. Εδώ βρίσκεται, επίσης, ένας μεγάλος αρχαίος μώλος, που προεκτείνεται σε μια καμπύλη μέσα στη θάλασσα και, αν και είναι ερείπια, ακόμα χρησιμεύει ως καταφύγιο για τις βάρκες που καταπλέουν το Στρυμωνικό Κόλπο. Εφόσον ο Ηρόδοτος κατονομάζει τη θάλασσα στο βόρειο άκρο του καναλιού του Ξέρξη ως θάλασσα των Ακανθίων, ο μώλος μοιάζει επαρκής ένδειξη της θέσης του λιμανιού της Ακάνθου και, κατά συνέπεια, ότι η Άκανθος καταλάμβανε την ίδια ακριβώς τοποθεσία με τη σημερινή Ιερισσό. Προς επιβεβαίωση αυτής της θεωρίας βρίσκω στην παραθαλάσσια βόρεια πλευρά του λόφου, όπου βρίσκεται το χωριό, μερικά απομεινάρια αρχαίου τείχους κατασκευασμένου από κυβόλιθους γκρι γρανίτη...».
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.398670, 23.883077

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Δημήτρης Χαδαλής, Περιοδικό «Κύτταρο», Πολιτιστικός σύλλογος Ιερισσού «Κλειγένης» «Ο μύλος του γερο-Βασίλα Πάππα»
Χρήστος Καραστέργιος Εκδότης Ομάδα «Κύτταρο» «Μια περιήγηση το 1806 στη περιοχή της Ιερισσού»

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Σύνδεσμοι
(Links)

Οι Ανεμόμυλοι της Καλάνδρας Κασσάνδρας

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Σύμφωνα με ηλικιωμένους κατοίκους της Καλάνδρας πρέπει να υπήρχαν τουλάχιστον 3 ανεμόμυλοι στα υψώματα γύρω από το χωριό. Ο ανεμόμυλος στην διασταύρωση Καλάνδρας-Ποσειδίου ήταν ιδιοκτησίας οικογένειας Χρυσάφη και φαίνεται στην παλιά φωτογραφία του 1945 ολόκληρος. Ο ανακαινισμένος για κατοικία ανεμόμυλος στον λόφο Ανατολικά της Καλάνδρας ανήκε στην οικογένεια του Δημήτριου Δεληγιάννη και φαίνεται στην φωτογραφία του 1955.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 39.975675, 23.399337 (Οικογένειας Χρυσάφη)
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 39.975792, 23.413056 (Οικογένειας Δημήτριου Δεληγιάννη)

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Σύνδεσμοι
(Links)

Η χερσόνησος της Κασσάνδρας Χαλκιδικής

Παλιές Φωτογραφίες
(Old Photos)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Ο Ανεμόμυλος στις Καλύβες Πολυγύρου

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Ο παραλιακός ανεμόμυλος στην παραλία του οικισμού των Καλυβών έχει ήδη χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το 1996. Οι Καλύβες Πολυγύρου είναι παραθαλάσσιος, μεγάλος συνοικισμός του δήμου Πολυγύρου του νομού Χαλκιδικής. Βρίσκεται στο μυχό του Τορωναίου κόλπου μεταξύ Γερακινής και Ολύνθου με μόνιμο πληθυσμό που ξεπερνά τους 1.000 κατοίκους ο οποίος τους θερινούς αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό από παραθεριστές. Κύρια ενασχόληση των κατοίκων είναι η παραγωγή βρώσιμης πράσινης ελιάς Χαλκιδικής (χονδροελιά) η οποία είναι και η κύρια πηγή εισοδήματος. Στις Καλύβες λειτουργεί νηπιαγωγείο και Δημοτικό σχολείο (Γερακινής-Καλυβών), ενώ υπάρχουν και ταβέρνες, εξοχικές κατοικίες και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Προστάτης του χωριού είναι ο Άγιος Μόδεστος, ο οποίος έχει διπλή γιορτή στις 16 και 18 Δεκεμβρίου. Ο Άγιος θεωρείται προστάτης των ζώων.
Στη περιοχή βρισκόταν η αρχαία πόλη Μυκήβερνα, που ήταν ανεξάρτητη και επίνειο της αρχαίας Ολύνθου , καθώς και ο προϊστορικός οικισμός Μολυβόπυργος. Ο οικισμός ονομάστηκε έτσι από τις καλύβες που έφτιαχναν οι Πολυγυρινοί (αγροτικά σπίτια), για να καλλιεργούν τα κτήματά τους. Παλαιότερα στην περιοχή ασχολούνταν και με τη σηροτροφία. Από αιώνες υπήρχαν οι πατροπαράδοτοι ελαιώνες.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.275755, 23.392583

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Ταυτότητα Μνημείου
(Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών μνημείων)

Wednesday, June 24, 2020
Ονομασία Μνημείου: Ανεμόμυλος στη θέση «Μολυβδόπυργος»
Θέση: Μολυβδόπυργος οικισμού Καλυβών Πολυγύρου
Τύπος Κήρυξης: Νεώτερο μνημείο
Είδος Μνημείου: Αγροτική Οικονομία, Μύλοι
Χρονική Περίοδος: Νεοελληνική
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας (Έδρα Θεσσαλονίκη)
Αριθμός Υπουργικής Απόφασης, Αριθμός ΦΕΚ: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/4335/4655/19-12-1995, ΦΕΚ 85/Β/12-2-1996
Κείμενο: Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο τον ανεμόμυλο στη θέση «Μολυβδόπυργος» Χαλκιδικής, ιδιοκτησίας Δήμου Πολυγύρου, διότι αποτελεί μαρτυρία της τεχνολογίας του περασμένου αιώνα και είναι άμεσα συνδεδεμένος με την ιστορία και τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής. Επίσης ορίζουμε ως ζώνη προστασίας του ανεμόμυλου το χώρο που ορίζεται με ακτίνα 200μ. γύρω από αυτόν.
Send Comments

Σύνδεσμοι
(Links)

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Ο Ανεμόμυλος στην Κασσάνδρεια Χαλκιδικής (1904)

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Wednesday, June 24, 2020
Η αλευροποίηση των σιτηρών κατά τα προεπαναστατικά χρόνια, γινόταν με αλογόμυλους. Αλογόμυλοι φτιάχτηκαν, φαίνεται, και ύστερα απ’ την επανάσταση και σ’ αυτούς άλεθαν και πάλι τα σιτηρά τους οι κάτοικοι της Βάλτας (Κασσάνδρειας) που γύρισαν στο χωριό τους, απ’ τους τόπους της καταφυγής τους. Μετά από κάμποσα χρόνια κτίστηκαν και φτιάχτηκαν ανεμόμυλοι κατά πως είδαν τέτοιους στην Κύμη της Εύβοιας. Δύο ανεμόμυλοι που κτίστηκαν πρώτοι, κτίστηκαν σε αρκετά ψηλά σημεία, ο ένας στο νότιο κι ο άλλος στο δυτικό μέρος του χωριού και κοντά του. Άλλοι τρεις, νεότεροι, κτίστηκαν στο βόρειο και βορειοανατολικό μέρος του, σε κάπως ψηλά μέρη κοντά κι αυτοί στο χωριό. Ο τελευταίος απ’ τους τρεις κτίστηκε το 1904 και λειτούργησε μέχρι το 1925. Απ’ τους άλλους ούτε σημάδι δεν υπάρχει σήμερα στους τόπους τους. Ο τελευταίος, παρατημένος από το 1925, σώζεται μέχρι σήμερα ερειπωμένος, χωρίς τη φτερωτή του, χωρίς στέγη και μονάχα με τα ντουβάρια του και μέσα απ’ αυτά με τα χοντρά δοκάρια του εσωτερικού του.
Το κτίριο του, εξωτερικά είναι σαν μικρός κυλινδρικός πύργος, με στέγη κωνική. Οι τοίχοι του πετρόχτιστοι με ασβέστη, στένευαν λίγο προς τα πάνω, γιατί εξωτερικά κτίζονταν με πολύ λίγη κλίση προς το μέσα μέρος του. Προς τα θεμέλιά τους το χόντρος τους ήταν 1,20 μ. και ψηλά, στο τελευταίο σημείο τους, όχι περισσότερο από 1 μέτρο. Η διάμετρος του μέσα χώρου του κτιρίου είναι περί τα 4 μέτρα.
Το ύψος του κτιρίου, ως το τελευταίο σημείο των τοίχων του, περί τα 6,50 μ. με μια πόρτα για είσοδο στο ισόγειό του. Η πόρτα πάντα προς το νοτιά και ως 50 πόντους πάνω από την επιφάνεια της γης, με δυο σκαλοπάτια πετρένια προς το κατώφλι της. Το ύψος της περί το 1,80 μ., το φάρδος 1 μέτρο και στην πάνω πλευρά της ο τοίχος σε σχήμα καμάρας, αψίδας. Παράθυρα, ένα στο μέσο του ύψους του και αυτό προς το νοτιά και δυο άλλα, μικρότερα, ψηλά προς τη στέγη. Αυτά, το ένα προς το νοτιά και τ’ άλλο προς το βοριά, σχεδόν αντικριστά το καθένα προς τ’ άλλο, ήταν χωρίς τοίχο στην πάνω τους πλευρά. Η στέγη του κτιρίου, σε σχήμα αναποδογυρισμένου χωνιού, ήταν όλη σκεπασμένη με καρφωμένη πάνω στο σκελετό της λαμαρίνα. Η λαμαρίνα εξείχε ολόγυρα απ’ τους τοίχους, για να τους προφυλάγει από τα νερά των βροχών.
Ο μέσα χώρος του κτιρίου ήταν χωρισμένος με δυο δάπεδα σε τρεις μικρότερους χώρους: στον ισόγειο χώρο, που ίσως να ήταν και πλακόστρωτος και βρισκόταν στο ίδιο επίπεδο με το κατώφλι της πόρτας του κτιρίου, στο χώρο του πρώτου πατώματος, πάνω από τον ισόγειο και στο χώρο του δεύτερου πατώματος πάνω από το χώρο του πρώτου πατώματος.
Στο χώρο του πρώτου πατώματος, παρέμενε ο μυλωνάς όταν βρισκόταν στο μύλο του κι ακόμα στο χώρο αυτόν βρισκόταν εγκαταστημένος ειδικός μηχανισμός του ανεμόμυλου. Και στον πιο πάνω χώρο, στο δεύτερο πάτωμα ήταν εγκαταστημένος ο όλος και κύριος μηχανισμός του ανεμόμυλου. Γι’ αυτό και το δάπεδο του χώρου αυτού, φτιαχνόταν πιο στέρεο.
Η σκάλα για τα δυο πατώματα ήταν μια και συνεχής, πέτρινη, κτιστή, και κτιζόταν κι αυτή μαζί με τους τοίχους όταν κτιζόταν το κτίριο φαίνεται. Άρχιζε απ’ το ισόγειο κι αριστερά απ’ την είσοδο στο εσωτερικό, με μάκρος σκαλοπατιών περί το ένα μέτρο, και σπειροειδής προχωρούσε, περνούσε από ανάλογο άνοιγμα του πρώτου πατώματος κι έφτανε σε πλευρά ανοίγματος στο δεύτερο πάτωμα. Σ’ αυτό κατέληγε με μάκρος σκαλοπατιών περί τους 60-70 πόντους. Όλα τα σκαλοπάτια της ήταν περί τα 22-24.
Ο άξονας ήταν το πιο σπουδαίο και το κύριο στέλεχος του μηχανισμού του ανεμόμυλου. Κορμός μονοκόμματος και ίσιος βαλανιδιάς, με μάκρος κοντά στα 6 μέτρα. Οι ιστοί ήταν ξύλα από καστανιά, ίσια, με χόντρος ανάλογο και μάκρος περί τα 5 μέτρα και ίδιο για όλα, 14, ή 16 ή 18, όσες δηλαδή ήταν και οι τρύπες στην προέκταση του άξονα. Μπηχτά με τις χοντρές τους άκρες τα ξύλα αυτά στις τρύπες της προέκτασης σφηνωμένα και στερεωμένα σ’ αυτές, αποτελούσαν πολύ μεγάλο ακτινωτό ξυλένιο κατασκεύασμα. Οι ελεύθερες άκρες από τα ξύλα αυτά, επειδή οι τρύπες προς το χόντρος της προέκτασης είχαν κατάλληλη κλίση προς το βάθος, αποτελούσαν νοητό κύκλο. Οι ίδιες άκρες ήταν ενωμένες, και δεμένες με συνεχή αλυσίδα χοντρή. Έτσι, οι αντένες, σχημάτιζαν μεγάλο, κανονικό πολύγωνο. Η αλυσίδα, εκτός που στερέωνε τις άκρες απ’ τις αντένες στις θέσεις τους, συγκρατούσε αυτές μπηχτές και στερεωμένες στην προέκταση του άξονα. Τα πανιά (ιστία) ήταν τόσα σε αριθμό, όσες και οι «αντένες» (14,16,18) και ήταν κομμάτια από χοντρό κι άσπρο καραβόπανο. Σε σχήμα τριγωνικό το καθένα, με μάκρος λίγο μικρότερο απ’ όσο το μάκρος της κάθε αντένας και φάρδος επίσης λιγότερο από όσο ήταν το διάστημα από αντένα σε αντένα στις κορυφές τους. Με κομμάτι χοντρού σχοινιού στην κάθε μια απ’ τις τρεις γωνίες του, το κάθε πανί ήταν δεμένο με τα δυο σχοινιά που είχε στις γωνίες του μάκρους του κοντά στη βάση της αντένας του και στην κορφή της, στην άκρη της, όπου ήταν δεμένη και η αλυσίδα. Τα πανιά τυλιγμένα το καθένα στην αντένα του, δένονταν σ’ αυτές όταν ο ανεμόμυλος αδρανούσε, όταν δε "δούλευε”. Μόνιμα τα πανιά στις αντένες τους δεμένα, με τα συρραμμένα στις γωνίες τους σχοινιά, όταν απλώνονταν για να κινηθεί ο μύλος, δενόταν το καθένα με το τρίτο του σχοινί, με το σχοινί της γωνίας του φάρδους του. Το δέσιμο αυτό γινόταν στην αλυσίδα και προς την άκρη της παρακείμενης αντένας. Έτσι, απλωμένα και τεντωμένα όλα, αποτελούσαν τη «φτερωτή» του ανεμόμυλου, κατά τη λειτουργία του. Όλα τα πιο πάνω μέρη, αποτελούσαν σύνολο και ήταν τα εξωτερικά μέρη του μηχανισμού του ανεμόμυλου.
Όλο σχεδόν το σύνολο των εσωτερικών μερών του μηχανισμού του ανεμόμυλου βρισκόταν εγκατεστημένο στο δεύτερο πάτωμα, στον προς τη στέγη χώρο του. Και αποτελούσαν το σύνολο αυτό τα πιο βαριά μέρη του μηχανισμού του. Δυο μεγάλες μυλόπετρες, σε σχήμα κυλινδρικό, με ύψος (χόντρος) περί τους 40 πόντους και διάμετρο 2 μέτρα η κάθε μια τους η μια τους, με τρύπα στο κέντρο της με διάμετρο περί τους 10 πόντους και η άλλη με τρύπα πιο μεγάλη στο κέντρο, με περί τους 25-30 πόντους διάμετρο. Παλιότερα έφτιαχναν και οι ίδιοι οι μυλωνάδες μυλόπετρες από μεγάλα κομμάτια ειδικής πέτρας, που τ’ αγόραζαν. Η πέτρα αυτή προερχόταν από τη Φώκαια της Μικράς Ασίας ή από το νησί Μήλο. Και οι τόσο μεγάλες μυλόπετρες, οι τόσο βαριές, βρίσκονταν κι αυτές στο πάνω, στο δεύτερο πάτωμα του κτιρίου.
Όλο το πιο πάνω σύστημα (εξωτερικά κι εσωτερικά μέρη) του μηχανισμού του ανεμόμυλου, ήταν για τη χρησιμοποίηση της δύναμης του ανέμου, του κάθε ανέμου, σαν κινητήριας δύναμης, για την άλεση των σιτηρών. Με καλό και σταθερό άνεμο, ο ανεμόμυλος ανέπτυσσε δύναμη 100-150 αλόγων. Και, σε τέτοια περίπτωση, είχε απόδοση 1500-2000 οκάδων αλέσματος.
Πολλές ήταν οι εργασίες του μυλωνά στον ανεμόμυλο. Και γίνονταν όχι μονάχα τη μέρα αλλά και τη νύχτα, καλοκαίρι και χειμώνα. Γι’ αυτό και ο μυλωνάς έπρεπε να έχει σωματική αντοχή, δύναμη, να διαθέτει ψυχραιμία, σβελτοσύνη και ανάλογη και ειδική εμπειρία στα του ανεμόμυλου. Σχεδόν απαραίτητος ήταν σ’ αυτόν ο βοηθός, που θα ήταν γιος του ή και συνέταιρός του. Άπλωνε τα πανιά ένα-ένα, αφού τα ξετύλιγε απ’ τις αντένες τους. Τεντωμένα τα έδενε, στο μέρος της αλυσίδας που έπρεπε. Αυτό το έκανε πρώτα στα πανιά που με τις αντένες τους έφταναν χαμηλά κι ως πάνω από 70-80 πόντους από τη γη. Κατόπι, πατώντας στη γωνία κάθε αντένας που σχημάτιζε αυτή με την αλυσίδα, περιέστρεφε την αντενωσιά (φτερωτή) κι άπλωνε τα πανιά και από άλλες αντένες. Εξαρτώντας κατόπι την αντενωσιά από χοντρό σχοινί, που η άκρη του ήταν δεμένη σε κρίκο σιδερένιο του τοίχου του κτιρίου, ή και σε πάσσαλο μπηγμένο στη γη, για να μη περιστρέφει την αντενωσιά ο αέρας, έκανε το άπλωμα και το δέσιμο όλων των πανιών. Πολύ δυνατός άνεμος, θα έκανε ζημιά ή ζημιές στον ανεμόμυλο. Σε απότομη μεταβολή, σε δυνατό άνεμο, γύριζε την αντενωσιά με τα πανιά κοφτά προς τον άνεμο, για να μη δημιουργούν αντίσταση, αλλά να «πλαταγίζουν» κι έτσι, γρήγορα τα «μάζευε», σταματώντας τη λειτουργία του ανεμόμυλου. Και σε περίπτωση απότομης καταιγίδας με δυνατό άνεμο, έπρεπε, στέκοντας μπρος απ’ την αντενωσιά με τ’ απλωτά πανιά, με κατάλληλο όργανο να σχίσει στο μάκρος τους μερικά πανιά, αν όχι κι όλα. Ήταν δυνατό να προκληθεί μεγάλη ζημιά και στα έξω μέρη και στα μέσα του ανεμόμυλου- χρειαζόταν ψυχραιμία.
Η εργασία στον ανεμόμυλο συνεχιζόταν όταν φυσούσε άνεμος όλη τη μέρα, την νύχτα, το καλοκαίρι, το χειμώνα. Κι όταν δε φυσούσε άνεμος, ο μυλωνάς ήταν πάλι στο "μύλο" του, να παραλάβει σιτηρά, να παραδώσει αλεύρια. Την παρουσία του στο μύλο την έκανε γνωστή στο χωριό με «σινιάλο» (σημάδι, με σύνθημα). Άπλωνε κι έδενε ένα από τα πανιά, γύριζε την αντενωσιά και το ανέβαζε ψηλά. Ήταν το απλωτό πανί το σημάδι, η ειδοποίηση, πως ο μύλος ήταν ανοιχτός, πως ο μυλωνάς βρισκόταν στον μύλο του. Κι όταν φυσούσε σταθερά φυσούσε κι αδιάκοπα άνεμος, έκανε τα πανιά του ανεμόμυλου να φουσκώνουν, έκανε τη αντενωσιά και τον άξονά της να τρίζουν, έκανε και τις μυλόπετρες μέσα να βουίζουν. Κι έτσι, ο ανεμόμυλος, στη ψηλή του θέση να φαίνεται με όλη του τη μεγαλοπρέπεια- να παρουσιάζεται και να φαίνεται από μακριά με όλη του τη γραφικότητα. Γραφικότητα, που σήμερα, μονάχα σε σχετικές με τον ανεμόμυλο ζωγραφιές θα βλέπουμε, και σχετικά μικρά του ομοιώματα θ’ αντικρίζουμε...
Τη θέση της δύναμης του ανέμου για τον ανεμόμυλο, την πήρε μέσα σε είκοσι περίπου χρόνια στη Βάλτα, η δύναμη του ατμού της ατμομηχανής. Η πρώτη αλευρομηχανή, στη Βάλτα, εγκαταστάθηκε από συνέταιρους τρεις αδελφούς, κατά το 1904. Για καύσιμη ύλη σ’ αυτή χρησιμοποιούνταν ξύλα. Ήταν μικρή και δεν είχε μεγάλη ημερήσια απόδοση σε ποσότητα αλέσματος. Κατά το 1907,1908 αντικαταστάθηκε. Λίγο αργότερα κι άλλοι αδελφοί εγκατέστησαν συνεταιρικά αλευρομηχανές στο χωριό και σε λίγα χρόνια μέσα οι αλευρομηχανές έγιναν τρεις, τέσσερις. Δούλευαν η κάθε μια τους, με ένα ή δυο ζευγάρια μυλόπετρες και καύσιμή τους ύλη ήταν το πετρέλαιο. Τα για άλεση σιτηρά που προσκομίζονταν, ήταν πολλά. Κουβαλούσαν κι απ’ τα γύρω απ’ τη Βάλτα χωριά, από τα μετόχια κι ακόμα, από τα χωριά πέρα απ’ την Κασσάνδρα.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.052920, 23.415369

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Γ. ΜΑΤΑΥΤΣΗΣ Δάσκαλος (1909-1993)
Αποσπάσματα από το βιβλίο του ΙΣΤΟΡΙΑ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΒΑΛΤΑΣ (1981)
(Αναφέρεται στη ζωή του τόπου κατά την εκατονταετία 1830-1940)

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®

Send Comments

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

3D ψηφιακή αναπαράσταση του Ανεμόμυλου Κασσάνδρειας
(Πρόταση για αξιοποίηση ανεμόμυλου)

Culture Lab
3D ψηφιακή αναπαράσταση του Ανεμόμυλου Κασσάνδρειας:
Wednesday, June 24, 2020

Culture Lab
Lea Aimee von Freital
63077 Κασσάνδρεια Χαλκιδικής
Web & Γραφιστική
Κινητό: +306971751380
e-mail: contact@culture-lab.gr
Website: https://culture-lab.gr/


Send Comments

Ταυτότητα Μνημείου
(Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών μνημείων)

Wednesday, June 24, 2020
Ονομασία Μνημείου: Ανεμόμυλος στην Κασσάνδρεια, ιδιοκτησίας Γεωργίου Αλεξού
Θέση: Κασσάνδρεια
Τύπος Κήρυξης: Νεώτερο μνημείο
Είδος Μνημείου: Αγροτική Οικονομία, Μύλοι
Χρονική Περίοδος: Νεοελληνική
Καθεστώς Ιδιοκτησίας: Γεώργιος Αλεξός
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας (Έδρα Θεσσαλονίκη)
Αριθμός Υπουργικής Απόφασης, Αριθμός ΦΕΚ: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1863/37043/30-9-1983, ΦΕΚ 592/Β/14-10-1983
Κείμενο: Xαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με το N 1469/50 τον ανεμόμυλο Kασσάνδρειας στο Nομό Xαλκιδικής, ιδιοκτησίας Γεωργίου Aλεξού, γιατί αποτελεί ένα από τα ελάχιστα δείγματα ανεμόμυλων που διασώζονται μέχρι σήμερα στο Nομό Xαλκιδικής και είναι αναπόσπαστα δεμένος με την ιστορία της περιοχής. Eίναι ο μόνος που διατηρεί σε καλή κατάσταση τον ξύλινο μηχανισμό του. Έχει ιδιαίτερα αξιόλογη τοιχοποιία από ορθογωνισμένους πωρόλιθους που πλαισιώνονται από σειρές τούβλων. H κύρια είσοδος διαμορφώνεται με τοξωτό υπέρθυρο από πώρινα ημικυκλικά τεμάχια. Στα κατακόρυφα πλαίσια του θυρώματος είναι χαραγμένες κτητορικές επιγραφές και διακοσμήσεις.

Send Comments

Σύνδεσμοι
(Links)

Ανεμόμυλος Κασσάνδρειας

Ο Ανεμόμυλος της Νέας Γωνιάς

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Στις βόρειες παρυφές του οικισμού της Νεας Γωνιάς του Δήμου Νέας Προποντίδας δεσπόζει ο «Μύλος» αιολική μηχανή οριζόντιου άξονα περιστροφής. Χρησιμοποιήθηκε για την άλεση των δημητριακών και την άντληση νερού. Ο παλιός ανεμόμυλος χτίστηκε τον 19ο αιώνα και είναι διατηρημένος σε πολύ καλή κατάσταση.
Η Νέα Γωνιά είναι ημιορεινό χωριό του νομού Χαλκιδικής με 454 κατοίκους, το 2001 και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Νέας Προποντίδας. Η θέση του είναι στα ανατολικά του χωριού Λακκώματος κοντά 5 χλμ από Καλικράτεια, 5 χλμ από Νέα Ηράκλεια και 20 χλμ από Θεσσαλονίκη. Έχει υγρό και εύκρατο κλίμα ίσως από τα καλύτερα της Ελλάδας με αποτέλεσμα να υπάρχουν εκεί πολλές παραθεριστικές κατοικίες και 3 οικισμοί οργανωμένοι πολεοδομικά έτοιμοι να υψώσουν υψηλού επιπέδου κύριες και παραθεριστικές κατοικίες. Οι κάτοικοι του οικισμού κατάγονται από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία απ’ όπου ήρθαν ως πρόσφυγες. Από τη Μικρά Ασία προέρχονται από τη Γωνιά της επαρχίας Κυζίκου η οποία βρίσκεται στη θάλασσα του Μαρμαρά και περιλάμβανε συνολικά 11 χωριά. Από την Aνατολική Θράκη προέρχονται από το χωριό Περίστασις. Οι Γωνιάτες έφεραν στο νέο τους τόπο και τη γνώση της αμπελοκαλλιέργειας όπως επίσης και τα ανατολίτικα φαγητά. Στα τελευταία εντάσσεται και το παραδοσιακό ντολμαδάκι «γιαλαντζί» με αμπελόφυλλα. 
Στο χωριό είναι κτισμένες τρεις εκκλησίες (ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην οποία τελούνται λειτουργίες, ο Ιερός Ναός Γεννήσεως της Θεοτόκου και ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου). Επίσης εδώ λειτουργεί νηπιαγωγείο, φαρμακείο, μίνι μάρκετ, γεωπονικό γραφείο, μαγαζί με είδη οικοδομής, μεσιτικό γραφείο, ταβέρνα,ελαιοτριβείο και άλλα. Το χωριό επίσης διαθέτει ΠΙΣΤΑ που φιλοξενει πανελλήνια πρωταθλήματα ΜΟTO CROSS στην περιοχή ΘΟΛΩΤΟ Μήκους 1700m.
Λίγο πριν φτάσει κανείς στο χωριό, στα αριστερά, πάνω σε μια στροφή, συναντά την τοποθεσία «Γυαλάκια» με την παραδοσιακή πέτρινη «Μεγάλη Βρύση».
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.365293, 23.095284

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Mαρία Λιλιμπάκη-Σπυροπούλου «ΤΟ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ» (2002)
Ιστοσελίδα: http://neagonia.blogspot.com/

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Σύνδεσμοι
(Links)

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Ο Ανεμόμυλος της Νέας Ποτίδαιας (Καπού Μετόχι)

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Ο Σιμωνοπετριώτικος ανεμόμυλος βρίσκεται σε λόφο Νότια της Νέας Ποτίδαιας και δεν σώζεται σε καλή κατάσταση.
Το 1591 ο αρχιευνούχος των ανακτόρων Γαζανφέρ, πώλησε προς την μονή Δοχειαρίου μία μεγάλη έκταση ανατολικά των τειχών του ισθμού της Ποτίδαιας, στη θέση Μάλτα. Το 1821 καταστράφηκε και ξανακτίσθηκε. Το κτήμα αυτό, το «Καπού-μετόχι» δηλ. «μετόχι τής Πόρτας», το είχε η Μονή Δοχειαρίου μέχρι το 1924. Το μόνο κτίριο που σώζεται έως σήμερα από το Μετόχι είναι το ξωκλήσι των Ταξιαρχών, ένα χιλιόμετρο νοτιοανατολικά της Ποτίδαιας, που κτίσθηκε το 1872 με οικοδομικό υλικό της αρχαίας Ποτίδαιας. Στο βόρειο τοίχο είναι εντοιχισμένη λατινική επιτύμβια επιγραφή ενός άρχοντα της ρωμαϊκής Κασσάνδρειας.
Οι πρώτοι πρόσφυγες πρώτα έζησαν σε αντίσκηνα στο Μετόχι της Μονής Δοχειαρίου, λίγο έξω απο το σημερινό χωριό και μετά τους κάνανε τα «προσφυγικά» σπιτάκια.
Η κτηματική περιοχή της Νέας Ποτίδαιας προήλθε από την απαλλοτρίωση των Μετοχίων Σιμωνοπετριώτικο Κασσάνδρας και Καπού της Ι. Μονής Δοχειαρίου. Η απαλλοτρίωση του Μετοχίου Καπού Μετόχι, δηλαδή Μετόχι της Πόρτας, της Μονής Δοχειαρίου του Αγίου Ορους έγινε με την απόφαση 46/16.9.1932 που δημοσιεύθηκε την 15.11.1932. Το μεγάλο Μετόχι της Μονής ιδρύθηκε το 1591. Η υπογραφή της Απόφασης έγινε παρουσία της Ι. Μονής που εκπροσωπούσε ο Μοναχός Ιερόθεος Δοχειαρίτης, των προσφύγων του οικισμού οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον Πρόεδρο και το Κοινοτικό Συμβούλιο ενώ  εκπρόσωπος του Ελληνικού Δημοσίου δεν παραβρέθηκε. Η Συνεδρία της 16.9.1932 είχε δημοσιοποιηθεί στο Φύλλο 68 της τοπικής εφημερίδας Παγχαλκιδική την 28.8.1932.
Το Μετόχι είχε έκταση 6.744,872 στρέμματα και περιλάμβανε τα παρακάτω: Αγρούς 4634,353 στρέματα, Λειβάδι καλλιεργημένο 330,785, Χερσολείβαδο 12,187, Αλμυρή έκταση 292,916, Ελος 49,920, Δάσος 678,037, Αμπελο εξ εμφύτευσης προσφύγων 107,249, Οπωρώνα 18,938, Δρόμους 15,438, Συνοικισμό νεοπαγής 54 211,177, Ρέματα 125,750, Αλωνότοπους 264,850 & Νεκροταφείο 3,062.
Τα κτίρια κρίθηκαν απαραίτητα για τη λειτουργία του αγροκτήματος, πλην της εκκλησίας και περιλήφθηκαν στην απαλλοτρίωση. Σύμφωνα με τη διαδικασία της προηγούμενης Απόφασης, η εκτίμηση της αξίας τους θα γινόταν από διμελή ειδική επιτροπή. Τα κτίρια που συγκροτούσαν το Μετόχι ήσαν: Οίκημα οικονόμου, 3 αποθήκες 25 επί 10 μ. και μία 10 επί 8,5 μ., Φούρνος 5 επί 5, Αχυρώνας 30 επί 10, Σταύλοι 15 επί 5 και 30 επί 4 και 2 ακόμα 40 επί 6, Μαγειρείο 7 επί 5, Κολληγικό οίκημα 7 δωματίων 6 επί 6 & Εκκλησία.
Η διανομή στο αγρόκτημα του οικισμού έγινε το 1930. Η διανομή του οικισμού οριστικοποιήθηκε το 1967 και 69.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.170567, 23.337058

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Γεράσιμος Σμυρνάκης «Το Αγιον Ορος» (1903)
Mαρία Λιλιμπάκη-Σπυροπούλου «ΤΟ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ» (2002)

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Σύνδεσμοι
(Links)

ΜΕΤΟΧΙΑ ΤΗΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ

Οι Ανεμόμυλοι της Νικήτης

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Παλιά η διαδικασία του αλωνισμού διαρκούσε κατά μέσον όρο δύο μέρες. Μετά το «ξιαλώνισμα» οι νοικοκυραίοι πήγαιναν ένα «φορτιό» σιτάρι σε κάποιον από τους πολλούς ανεμόμυλους που λειτουργούσαν κατά καιρούς στην Νικήτη και έπαιρναν το ανάλογο αλεύρι. Τέτοιοι μύλοι ήταν του Χουχούτα (χτίστηκε το 1834 σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή δίπλα στην είσοδο), του Χονδρογιώργη (το 1932 χτίστηκε το σπίτι πάνω στον μύλο), του Ζαφειρούδη, του Τζιτζινή, του Κριτή. Από αυτούς ο μύλος του Ζαφειρούδη ήταν ο τελευταίος που λειτουργούσε μέχρι το 1930 περίπου. Πολύ πριν το 1900 υπήρχε στην Ψαλίδα, «τ’ Μάκαρ’ η μύλους», όπως ήταν γνωστός, με το ομώνυμο πηγάδι κοντά του, τον οποίο αργότερα δούλεψε ο Γεώργιος Χονδρογιώργης. Την ίδια περίοδο λειτουργούσαν και αρκετοί νερόμυλοι όπως «τ’ Καραγιάν’ η μύλους», ο νερόμυλος στη Ντραγούλα και άλλοι, «στου Παλέμνου» και στην Καλόγρια. Οι μύλοι αυτοί σταμάτησαν τη λειτουργία τους με την εμφάνιση των αλευρομηχανών, γύρω στα 1930, που δούλευαν με πετρέλαιο. Τέτοιες μηχανές είχαν ο Γεώργιος Χονδρογιώργης, ο Αθανάσιος Ξανθόπουλος, ο Αθανάσιος Αναγνωστάρας και ήταν κατά κάποιον τρόπο οικογενειακές επιχειρήσεις. Πολύ αργότερα, το 1960, έγινε ο κυλινδρόμυλος του Γεωργίου Χονδρογιώργη δίπλα στην Αρίδα, ο οποίος άλεθε 1,5 τόνο σιτάρι την ώρα και εξυπηρετούσε όλα τα χωριά της Σιθωνίας.
Τρεις από τους ανεμόμυλους στη Νικήτη Χαλκιδικής χαρακτηρίζονται ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και ορίζεται ζώνη προστασίας με ακτίνα 50 μέτρα γύρω από αυτούς, γιατί είναι κτίσματα του α΄μισού του 19ου αιώνα και παρουσιάζουν ενδιαφέρον από πλευράς οικοδομικής, κτιριολογίας και μορφολογίας του τόπου και είναι αναπόσπαστα δεμένοι με την ιστορία της περιοχής.
Η Νικήτη ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα, με τον αρχικό οικισμό να συγκεντρώνεται στη σημερινή τοποθεσία του παλιού χωριού. Πριν την ίδρυση του χωριού, το μέρος ήταν μοναστηριακό μετόχι. Οι μοναχοί θα πρέπει να ήταν αυτοί που κατά τον 14ο αιώνα ή και νωρίτερα έχτισαν τον πρώτο ναό στη θέση που τον 16ο αιώνα χτίστηκε η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που σήμερα χρησιμοποιείται ως κοιμητηριακός ναός
Η ονομασία Νικήτη προέρχεται από τη «γη του Νεακίτου», μετόχι της Μονής Ξενοφώντος ήδη από το 1300, που τοποθετείται στην περιοχή του χωριού της «Ψαλίδας», λίγο πριν τη διασταύρωση προς Μαρμαρά. Τελικά η Ψαλίδα φαίνεται να παρακμάζει και να εξαφανίζεται ως χωριό. O κύριος οικισμός της περιοχής είναι πλέον η Νεακίτου η οποία κάποια στιγμή γίνεται ανεξάρτητος από το μοναστήρι οικισμός.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.225034, 23.686786 (Ανεμόμυλος Μακάρη Περιοχή Ψαλίδας)
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.227242, 23.667121 (Ανεμόμυλος Χουχούτα 1834)
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.225337, 23.670586 (Ανεμόμυλος-κατοικία Τριαντάφυλλου Χονδρογιώργη)
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.221514, 23.662366 (Ανεμόμυλος στην παραλία)

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Γιάννης Δ. Κανατάς «Η Παλιά Νικήτη» Έκδοση της Εκπολιτιστικής Εταιρείας Νέων Νικήτης Ο ΣΙΘΩΝ (1981)
Ιωακείμ Παπάγγελλος, Οικονομολόγος-Αρχαιολόγος «Συμβολή εις την ετυμολογίαν του ονόματος του χωριού Νικήτη της Χαλκιδικής».

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Ταυτότητα Μνημείου
(Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών μνημείων)

Wednesday, June 24, 2020
Ονομασία Μνημείου: Δύο ανεμόμυλοι στη Νικήτη
Θέση: Νικήτη Σιθωνίας
Τύπος Κήρυξης: Νεώτερο μνημείο
Είδος Μνημείου: Αγροτική Οικονομία, Μύλοι
Χρονική Περίοδος: Νεοελληνική
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας (Έδρα Θεσσαλονίκη)
Αριθμός Υπουργικής Απόφασης, Αριθμός ΦΕΚ: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/19847/1196/28-6-1988, ΦΕΚ 500/Β/19-7-1988
& ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/19847/1196/28-6-1988, ΦΕΚ 703/Β/23-9-1988
Κείμενο: Xαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία, σύμφωνα με τις διατάξεις του N 1469/50 «Περί προστασίας ειδικής κατηγορίας οικοδομημάτων και έργων τέχνης μεταγενεστέρων του 1830» τους δύο (2) ανεμόμυλους στη Nικήτη Xαλκιδικής και ορίζουμε ζώνη προστασίας με ακτίνα 50 μ. γύρω απ' αυτούς, γιατί είναι κτίσματα του α' μισού του 19ου αιώνα και παρουσιάζουν ενδιαφέρον από πλευράς οικοδομικής, κτιριολογίας και μορφολογίας και είναι αναπόσπαστα δεμένοι με την ιστορία της περιοχής.
Send Comments

Ταυτότητα Μνημείου
(Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών μνημείων)

Wednesday, June 24, 2020
Ονομασία Μνημείου: Κτίριο (μύλος - κατοικία) στη Νικήτη, ιδ.Τριαντάφυλλου Χονδρογιώργη
Θέση: Νικήτη
Τύπος Κήρυξης: Νεώτερο μνημείο
Είδος Μνημείου: Αγροτική Οικονομία, Μύλοι, Αστικά Κτίρια
Χρονική Περίοδος: Νεοελληνική
Φορέας Προστασίας: ΕΝΜ Κεντρικής Μακεδονίας Θεσσαλονίκη
Καθεστώς Ιδιοκτησίας: Ιδιωτών
Αριθμός Υπουργικής Απόφασης, Αριθμός ΦΕΚ: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/35106/1785/12-7-1983, ΦΕΚ 450/Β/4-8-1983
Κείμενο: Xαρακτηρίζουμε ως έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με το N 1469/50, το κτίριο (μύλος - κατοικία) ιδιοκτησίας Tριαντάφυλλου Xονδρογιώργη στην Nικήτη Xαλκιδικής. Πρόκειται για ένα σύνθετο κτίριο του παραδοσιακού οικισμού της Nικήτης. Διατηρεί αναλλοίωτο το παλιό τμήμα του μύλου Xονδρογιώργη και την κατοικία προσθήκη στο επάνω μέρος του μύλου, που έγινε το 1932. H προσθήκη χαρακτηρίζεται από ενδιαφέροντα μορφολογικά στοιχεία της ύστερης νεοκλασικήςπεριόδου.
Send Comments

Παλιές Φωτογραφίες
(Old Photos)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Σύνδεσμοι
(Links)

Ο Ανεμόμυλος στην Ορμύλια Χαλκιδικής (Τέλη 19ου αιώνα)

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Σε μικρή απόσταση πριν φτάσουμε στην Ορμύλια, στην κορυφή του υψώματος προς την αριστερή πλευρά του δρόμου, βρίσκεται ο λιθόκτιστος ανεμόμυλος, στον οποίο εδώ και αρκετό καιρό γίνονται εργασίες για την αποκατάστασή του. Ο μύλος αυτός διασώζεται από την εποχή, που η περιοχή ήταν μετόχι της Μονής Δοχειαρίου του Αγίου Όρους, και συγκεκριμένα πρόκειται για κτίσμα που χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Με ύψος 6,30 μέτρα και διάμετρο 6,50 μέτρα ανήκει στους μεγάλους ανεμόμυλους της εποχής του και η κατασκευή του πέτρινου κτίσματος είναι ιδιαίτερα επιμελημένη, με πάχος τειχοποιίας 1,20 μέτρα στη βάση και 0,65 μέτρα στην κορυφή.
Στη διάρκεια του 19ου αιώνα ανάγεται και ένα χειρόγραφο, στο οποίο αναφέρονται πτυχές της καθημερινής ζωής, κυρίως αυτές που σχετίζονται με την δύσκολη οικονομική κατάσταση των κατοίκων της περιοχής της Ορμύλιας και την καταπίεσή τους από τους Οθωμανούς. Από αυτό πληροφορούμαστε πως κατά τον 19ο αιώνα οι κάτοικοι ασχολούνταν με την εκτροφή μεταξοσκωλήκων, και την καλλιέργεια σιταριού, κριθαριού και καλαμποκιού. Σε αυτό αναφέρεται και η λειτουργία μύλων στην περιοχή, χωρίς όμως να περιέχει περισσότερα στοιχεία. Το 1900 δημοσιεύονται στο περιοδικό «ΕΠΕΤΗΡΙΣ» σημειώσεις του περιηγητή Μιχαήλ Χρυσοχού, κατά την επίσκεψή του στην Ορμύλια. Ο περιηγητής επισκέπτεται πολλές τοποθεσίες και από συζητήσεις που κάνει με τους ντόπιους διατυπώνει τις απόψεις του για το λόφο του Αγίου Γεωργίου, την Καλλίπολη, τη Σερμύλη κ.ά. Όταν φτάνει στον ανεμόμυλο απολαμβάνει το τοπίο. «Η καταλληλοτέρα θέσις, εξ ης ιστάμενος τις δύναται να θαυμάσει τη γραφικότητα της χώρας, είναι ο λόφος του ανεμόμυλου εις το μέσον περίπου της πεδιάδος κείμενος». Κι αφού κάνει την περιγραφή μιλά για την Ορμύλια. «Εις το βάθος της πεδιάδος προς Βορράν και εις τους πρόποδας βραχώδους και γυμνού όρους (Τελεμπούρδος) κείται η κώμη Ορμύλια με 250 οικίας με τρία παντοπωλεία και καφενεία τα οποία χρησιμεύουν και ως ξενώνες, και καλόν σχολείον. Οι κάτοικοι είναι φιλομαθείς και μεταξύ αυτών ευρίσκει εγράμματους, γνώστας της ιστορίας της πατρίδας των».
Το 1981 ο ανεμόμυλος περιήλθε στην κυριότητα Ορμύλια και ύστερα από ενέργειες που έγιναν μαζί με την 4η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων κηρύχθηκε διατηρητέος και αποφασίστηκε η αναστήλωση του. Το 1984 συντάχθηκε η πρώτη μελέτη για την αποκατάσταση του ανεμόμυλου και το 1991 εξασφαλίστηκε το απαιτούμενο κονδύλιο για την εκπόνηση ερευνητικού προγράμματος με τον καθηγητή του Α.Π.Θ. κ. Κοσμά Στυλιανίδη, για την στερέωση του ανεμόμυλου και στη συνέχεια έγινε η έναρξη των εργασιών στήριξης του πέτρινου κτίσματος.
Ο Δήμος Ορμύλιας, συνεχίζοντας την επίμονη προσπάθειά του, ενέταξε το 1999 τον ανεμόμυλο στο πρόγραμμα LEADER, με το οποίο εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση για την κατασκευή του ξύλινου μηχανισμού. Οι εργασίες αυτές ξεκίνησαν μέσα στο έτος 2000 και η κύρια φάση, που αφορά την ανακατασκευή του βασικού μηχανισμού και της στέγης, ολοκληρώθηκε πριν από το τέλος του 2001. Το έργο ανέλαβε η Δημοτική Επιχείρηση «ΣΕΡΜΥΛΗ» με τη συνεργασία του εργοστασίου ξυλείας των αδελφών Κομπούρη και την επίβλεψη του μηχανολόγου κ. Αθανάσιου Χατζηγώγα. Ολόκληρη η κατασκευή του ξύλινου μηχανισμού βασίστηκε στην αρχική μελέτη της αρχιτέκτονας Ελένης Τρεμπέλα, που είχε καταγράψει την υπάρχουσα κατάσταση το 1984. Η πρόοδος των εργασιών ανακατασκευής ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, γιατί δόθηκε μεγάλη σημασία στην χρήση των παλιών υλικών και την εφαρμογή της παραδοσιακής τεχνολογίας, όπως αυτή προκύπτει από αντίστοιχες κατασκευές ανεμόμυλων στον ελλαδικό χώρο και την σχετική βιβλιογραφία. Προχωρώντας βήμα-βήμα στον ξύλινο μηχανισμό γινόταν φανερή η σοφία της παλιάς κατασκευής σε κάθε λεπτομέρεια και η επιδεξιότητα που χρειαζόταν για την επεξεργασία του ξύλου. Ιδιαίτερο θαυμασμό προκαλεί η σκέψη, ότι οι παλιοί τεχνίτες χωρίς τα σημερινά εργαλεία και τις ευκολίες, κατάφερναν να κατασκευάσουν τόσο σύνθετους και λειτουργικούς μηχανισμούς.
Αυτή η μακρόχρονη και επίμονη προσπάθεια ανακατασκευής εντάσσεται μέσα στα αρχικά σχέδια του Δήμου Ορμύλια, που ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια, θέτοντας σαν στόχο να διασώσει το ιστορικό αυτό μνημείο της περιοχής και να το επαναφέρει στη μορφή που είχε παλιά, όταν ακόμα γύρω στο 1930 λειτουργούσε και άλεθε το σιτάρι της περιοχής. Σήμερα ο ανεμόμυλος προορίζεται να αποτελέσει ένα σημείο τουριστικού ενδιαφέροντος για την Ορμύλια και ένα χώρο, που θα χρησιμεύσει για αναψυχή, εκπαιδευτικούς σκοπούς και διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.280133, 23.540920

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΚΑΛΗΣ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ, ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Ο ΜΥΛΟΣ ΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΤΗΝ ΟΡΜΥΛΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ» (2012)
Αρτεμία Γρηγορίου, ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Το παράδειγμα του Δήμου Ορμύλιας» (2008)

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Ταυτότητα Μνημείου
(Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών μνημείων)

Wednesday, June 24, 2020
Ονομασία Μνημείου: Ανεμόμυλος στην Ορμύλια
Θέση: Ορμύλια
Τύπος Κήρυξης: Νεώτερο μνημείο
Είδος Μνημείου: Αγροτική Οικονομία, Μύλοι
Χρονική Περίοδος: Νεοελληνική
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας (Έδρα Θεσσαλονίκη)
Αριθμός Υπουργικής Απόφασης, Αριθμός ΦΕΚ: ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/237/5184/10-2-1983, ΦΕΚ 128/Β/23-3-1983
Κείμενο: Xαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με το N 1469/50, τον ανεμόμυλο της Oρμύλιας Xαλκιδικής που βρίσκεται στο με αριθμό 2336 αγροτεμάχιο γιατί είναι ένα από τα κτίσματα (το μόνο σωζόμενο) του μετοχείου της Mονής Δοχειαρίου του Aγίου Όρους. Πρόκειται για κτίσμα του β΄ μισού του 19ου αιώνα και είναι ένας από τους καλύτερα διατηρούμενους ανεμόμυλους της Xαλκιδικής.
Send Comments

Σύνδεσμοι
(Links)

Ανεμόμυλος Ορμύλιας
Byzantine Towers of Halkidiki

Ο Ανεμόμυλος του Πευκοχωρίου

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Όσοι κάνουν τη διαδρομή από το Παλιούρι προς την Καψόχωρα και είναι ιδιαίτερα παρατηρητικοί μπορούν να προσέξουν στην πάνω πλευρά του δρόμου, στα δυτικά δηλαδή, πίσω από τα ξενοδοχεία και τις παραθεριστικές κατοικίες  έναν ανεμόμυλο. Εγκαταλελειμμένος εδώ και πολλά χρόνια ο μύλος αναμένει την πτώση του ή την αναστήλωσή του. Δεν είναι είναι κηρυγμένο μνημείο όπως και θα έπρεπε. Αποκατεστημένος και φωτισμένος όμως θα είναι ένα πολύ ενδιαφέρον αξιοθέατο για την περιοχή και οι χιλιάδες τουρίστες που κάνουν καθημερινά κάθε καλοκαίρι τη διαδρομή αυτή θα έχουν μία ευκαιρία να φωτογραφίσουν κάτι, πέρα από παραλίες, μπαράκια και πεύκα.
Ξεκινώντας από τα ρωμαϊκά χρόνια, λειτουργούσε στο Γλαρόκαβο αλυκή και πρέπει να υπήρχε οικισμός μεταξύ της αλυκής και της ακτής. Μέρος του καταστράφηκε κατά την αποξήρανση του έλους και τη μετατροπή του σε μαρίνα/ λιμνοθάλασσα. Από τον παλαιοχριστιανικό οικισμό σώζονται μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του 5ου αιώνα στο ξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής.
Κάνοντας ένα άλμα πολλών αιώνων φτάνουμε στα τέλη του 16ου αιώνα (1591), όταν στην περιοχή είναι οργανωμένο το μετόχι «Αντέρ» (Αντέρ λεγόταν ο λόφος, το μέρος, όπου ήταν κτισμένο το μετόχι) της μονής Ιβήρων (ένα από τα τέσσερα της μονής στην Κασσάνδρα). Το μετόχι λειτουργούσε ως αλυκή και πιθανώς πρέπει να συνδεθεί με το παλαιότερο μετόχι «Γεράνι» της ίδιας μονής με ιστορία που φτάνει ως το 1047 ή το 980, όταν αναφέρεται και ο χαμένος σήμερα ναός του Αγίου Ανδρέου. Από την οθωμανική περίοδο και τον 19ο αιώνα σώζονται και έγγραφα που αναφέρονται στο μετόχι Καραμάν της μονής Ιβήρων, το οποίο πιθανώς ταυτίζεται με το αναφερόμενο μετόχι. Διαβάζουμε για την εκεί αλυκή του μετοχίου: «του διαληφθέντος μετοχίου αρχίζοντα από της άκρας της εν τη μικρά θαλάσση κειμένης αλυκής διηκούσιν εις τον μετά των συνόρων του χωρίου Παληουρίου συνεχόμενον μέγαν λόφον» και για τα όρια του μετοχίου που περιελάμβανε «χειμαδιά και θέρετρα». Σώζεται σήμερα από το μετόχι μόνο ο μισοκατεστραμμένος ανεμόμυλος. Ήδη στην περιοχή υπήρχαν από τον 17ο αιώνα περίπου η Καψόχωρα (1623) και το Παλιούρι (1596). Επίσης το 1596 αγιορείτικα έγγραφα μιλάνε για τον Γιάννη Χανιώτη (κάτοικο του Καλλίνικου/ αναφέρεται σε χάρτες κοντά στη Χανιώτη). Τα εκτεταμένα έλη της περιοχής αποτέλεσαν για αιώνες πηγή κινδύνου για τους κατοίκους.
Το μετόχι Αντέρ της Μονής Ιβήρων απαλλοτριώθηκε τη δεκαετία του 1950. Πιο συγκεκριμένα το 1953 οι εκτάσεις του που έφταναν ως το Παλιούρι και την Αγία Παρασκευή παραχωρήθηκαν στους Σ.Α.Α.Κ. Παλιουρίου, Αγίας Παρασκευής, Καψόχωρας (Συνεταιρισμοί Αποκατάστασης Ακτημόνων Καλλιεργητών). Έως και τη δεκαετία του 1960 οι αγρότες καλλιεργούσαν την περιοχή αυτή, όταν το 1971 ο Ε.Ο.Τ. απαλλοτρίωσε μέρος της έκτασης για δημιουργία στα έως τότε έλη μαρίνας για τουριστικά σκάφη. Τα έργα δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, μέρος της εκσκαφής κατακλύσθηκε με θαλασσινό νερό και σήμερα χρησιμοποιείται για ελλιμενισμό μικρών σκαφών αναψυχής. Κατά καιρούς ο Ε.Ο.Τ. κατάρτιζε νέα σχέδια αξιοποίησης ή πιο σωστά ολοκλήρωσης των έργων του 1971- 1975 με σκοπό την «ανάδειξη της περιοχής ως διεθνούς προορισμού οικολογικού- φυσιολατρικού τουρισμού».
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 39.975108, 23.643890

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Ιωακείμ Παπάγγελλος, Οικονομολόγος-Αρχαιολόγος «Περί την Καψόχωρα»
Ιστοσελίδα: http://itanmiaparalia.blogspot.com/2018/09/blog-post.html «Ο ΜΥΛΟΣ ΤΟΥ ΓΛΑΡΟΚΑΒΟΥ»

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Σύνδεσμοι
(Links)

ΜΕΤΟΧΙΑ ΤΗΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Οι Ανεμόμυλοι της Συκιάς (1890)

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Δύο ανεμόμυλοι στην παραλία Συκιάς που χρονολογούνται στο 1890 χαρακτηρίζονται ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία. Έχει οριστεί ζώνη προστασίας 20 μέτρων γύρω από αυτούς, γιατί είναι αξιόλογα μνημεία λαϊκής αρχιτεκτονικής που παρουσιάζουν ενδιαφέρον από οικοδομική, κτιριολογική και μορφολογική πλευρά και είναι αναπόσπαστα δεμένα με την ιστορία της περιοχής.
Η Συκιά στην άκρη σχεδόν της χερσονήσου της Σιθωνίας, ένα από τα παλιότερα και μακροβιότερα χωριά της Χαλκιδικής, έχει να επιδείξει πολλά μνημεία και ιστορικούς χώρους που μαρτυρούν την μεγάλη της πορεία από τους προϊστορικούς χρόνους ως σήμερα. Η παλαιότερη θέση του χωριού ήταν κοντά στην παραλία στην τοποθεσία Άγιος Ιωάννης (τοπωνύμιο «Παλιόχωρα»). Λόγω όμως των συχνών πειρατικών επιδρομών, μεταφέρθηκε στην σημερινή θέση που από μόνη της είναι ένας φυσικός κρυψώνας. Σε αγιορείτικα έγγραφα του 14ου αιώνα αναφέρεται με το όνομα Λογγός.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.040530, 23.984241 (Βόρεια)
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.041843, 23.983771 (Νότια)

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
ΙΩΑΚΕΙΜ ΧΟΝΔΡΟΓΙΩΡΓΗΣ, Φιλόλογος, ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ Τεύχος 44 «ΣΥΚΙΑ, ΣΑΡΤΗ, ΜΕΤΑΓΓΙΤΣΙ, ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ».

ΕΡΕΥΝΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΧΑΡΤΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2021 ®
Send Comments

Ταυτότητα Μνημείου
(Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών μνημείων)

Wednesday, June 24, 2020
Ονομασία Μνημείου: Δύο ανεμόμυλοι στη Συκιά
Θέση: Παραλία Άγιου Ιωάννη Συκιάς
Τύπος Κήρυξης: Νεώτερο μνημείο
Είδος Μνημείου: Αγροτική Οικονομία, Μύλοι
Χρονική Περίοδος: Νεοελληνική
Φορέας Προστασίας: Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας (Έδρα Θεσσαλονίκη)
Αριθμός Υπουργικής Απόφασης, Αριθμός ΦΕΚ: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/19848/1182/7-6-1988, ΦΕΚ 423/Β/21-6-1988
Κείμενο: Xαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του N 1469/50, δύο (2) ανεμόμυλους στην κοινότητα Συκιά N. Xαλκιδικής και ορίζουμε ζώνη προστασίας 20 μ. γύρω από αυτούς, γιατί είναι αξιόλογα μνημεία λαϊκής αρχιτεκτονικής που παρουσιάζουν ενδιαφέρον από οικοδομική, κτιριολογική και μορφολογική πλευρά.
Send Comments

Παλιά Φωτογραφία
(Old Photo)

Φωτογραφίες
(Photo Gallery)

Σύνδεσμοι
(Links)

Sunspot Web Design
© Sunspot Web Design 2015-2023 ®

Τηλέφωνα επικοινωνίας :
+302374023330 & +306946676500
Υπεύθυνοι ιστοσελίδας :
Μαίρη Παπαδοπούλου & Βαγγέλης Κατσαρίνης
ΕΔΡΑ : Κασσάνδρεια Χαλκιδικής
e-mail :
Σαν την Χαλκιδική... δεν έχει !
Wednesday, May 19, 2021
Φως, ήλιος, καυτό αεράκι, θάλασσα, απέραντο γαλάζιο, μαγευτικές ακρογιαλιές, υπέροχες παραλίες, νησάκια λουσμένα στο χρώμα, ο ήχος των τζιτζικιών, βαρκάδες, παιχνίδια στην άμμο, βουτιές από ψηλούς βράχους, μακροβούτια, εξερεύνηση με μάσκα και βατραχοπέδιλα, βόλτες με θαλάσσιο ποδήλατο, θαλάσσια σπορ, μάζεμα κοχυλιών, ατελείωτα ηλιοβασιλέματα, φεγγαρόστρατες με πανσέληνο, μουσική, συναυλίες, ζεστές νύχτες κάτω από τα αστέρια, θερινό σινεμά, μουσική και χορός, φεστιβάλ, βόλτα στους αρχαιολογικούς χώρους, βυζαντινοί πύργοι και εκκλησίες, ουζάκι και ρετσίνα, τσίπουρο με μύδια αχνιστά, χταποδάκι στα κάρβουνα, ψάρια στην σχάρα με παγωμένη Μαλαγουζιά, πράσινες ελιές Χαλκιδικής, λιαστές ντομάτες, υποβρύχιο βανίλια, σπιτική παγωμένη βυσσινάδα, καρπούζι, σταφύλι, παγωμένος φραπέ, δροσερά κοκτέιλ στο κύμα συνδυασμένα με την Ελληνική φιλοξενία κάνουν την Χαλκιδική έναν από τους πρώτους τουριστικούς προορισμούς για εκατομμύρια ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο !

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση
και γενικά η αναπαραγωγή των κειμένων της ιστοσελίδας, με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά, χωρίς γραπτή άδεια του δημιουργού. Οι φωτογραφίες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του Sunspot Web Design, βάσει του νόμου 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το νόμο 100/1975). Σημειώνεται ότι η πνευματική ιδιοκτησία αποκτάται χωρίς καμία διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της. Εάν επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε μία ή περισσότερες από τις φωτογραφίες για παρουσίαση σε έντυπο μέσο ή ιστοσελίδα, υποχρεούστε να αναφέρετε στην ίδια σελίδα και σε ευκρινές σημείο με link το website: ως πηγή των εικόνων.

Send Comments
Find us on Facebook
Kassandra Halkidiki
Kassandra Hotels