Friday, February 21, 2020
Πολλοί σύλλογοι αναπτύσσουν δραστηριότητες στην Ιερισσό, όπως ο πολιτιστικός σύλλογος «Κλειγένης», ο μουσικοχορευτικός σύλλογος «Καγκελευτός», ο σύλλογος των «Φίλων του Περιβάλλοντος», ο μουσικογυμναστικός σύλλογος «Άκανθος», καθώς και επαγγελματικοί σύλλογοι και σωματεία (Σύλλογος Επαγγελματιών, Σωματείο Αλιέων, Σωματείο Οικοδόμων, Γεωργικός Συνεταιρισμός). Η αξιόλογη κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα των κατοίκων έχει παράδοση αιώνων. Απόδειξη είναι ο ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός αξιόλογων δημοτικών τραγουδιών που παραμένουν ζωντανά στην παράδοση του τόπου και τραγουδιούνται μέχρι σήμερα.
Η περιοχή έχει πολλά ενδιαφέροντα έθιμα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το έθιμο στο λεγόμενο Μαύρο Αλώνι, ή Του Μαύρου Νιου το Αλώνι, κάθε χρόνο την Τρίτη μέρα του Πάσχα. Πρόκειται για μια τοποθεσία κοντά στην Ιερισσό, όπου το 1821 οι Τούρκοι κατά διαταγή του Σιντίκ Γιουσούφ Μπέη έσφαξαν 400 Ιερισσιώτες.
Η παράδοση αναφέρει ότι ο μπέης είχε υποσχεθεί γενική αμνηστία σ΄ όλους όσους θα παραδινόταν, αφού τότε η Χαλκιδική είχε κι αυτή επαναστατήσει. Εμφανιστήκαν 400 Ιερισσιώτες που πίστεψαν στην υπόσχεσή του, αλλά αυτός τους υποχρέωσε με την απειλή των όπλων να χορέψουν. Σε κάθε κύκλο του χορού οι Τούρκοι έσφαζαν και από έναν χορευτή με τα σπαθιά τους. Από τότε, σε ανάμνηση της μαζικής αυτής σφαγής, στο χώρο τελείται τρισάγιο και στη συνέχεια στήνεται χορός στον οποίο συμμετέχουν εκατοντάδες κάτοικοι της Ιερισσού, αλλά και επισκέπτες.
Ενας συγκεκριμένος χορός ονομάζεται καγκελευτός και αναπαριστά τη μεγάλη σφαγή. Είναι αργόσυρτος, προσομοιάζοντας τα συρτά και διστακτικά βήματα ανθρώπων καταδικασμένων σε θάνατο. Επειδή, δε, για σειρά ετών μετά το γεγονός, το έθιμο τελούνταν με την παρουσία Τούρκων και κάποια πράγματα δεν μπορούσαν να διατυπωθούν ξεκάθαρα, το τραγούδι μιλά με πολλά υπονοούμενα για την πολυπόθητη λευτεριά. Οταν το τραγούδι κοντεύει να τελειώσει, οι δύο πρώτοι χορευτές ενώνουν τα χέρια τους σε αψίδα αναπαριστώντας τα σπαθιά των Τούρκων εκτελεστών και όλοι οι υπόλοιποι χορευτές περνούν από κάτω δυο φορές. Ενδιαφέρον είναι το ότι κάθε στροφή του τραγουδιού απαγγέλλεται εναλλάξ μια από τους άντρες και μια από τις γυναίκες που συμμετέχουν στο χορό. Πλούσια είναι τα δημοτικά και τα λαϊκά τραγούδια της Ιερισσού, τραγουδισμένα από τους ντόπιους. Σε κάθε γιορτή και πανηγύρι η ορχήστρα των λαϊκών οργανοπαιχτών δίνει το στίγμα της, όπως στο Πανηγύρι του Προφήτη Ηλία κάθε 20 Ιουλίου, που γιορτάζεται σε μια δασώδη τοποθεσία έξω από το χωριό, και στο Γεννέσιο της Θεοτόκου κάθε 8 Σεπτεμβρίου, όπου εορτάζει η πόλη με λιτανεία της εικόνας, μοίρασμα σταφυλιών και φαγητού, τραγούδια και χορούς.
Ο πύργος της Κρούνας βρίσκεται ένα χιλιόμετρο περίπου βορειοδυτικά της Ιερισσού, στην αριστερή όχθη χειμάρρου και αμέσως νότια του ασφαλτόδρομου. Περιβάλλεται από λιθολογημένο τειχόκαστρο και διατηρείται σε ύψος περίπου δέκα μέτρων, καθώς του λείπει τουλάχιστον ένας όροφος. Ο πύργος είναι τετραγωνικής κάτοψης, εξωτερικών διαστάσεων 8Χ8 μ. Η απόληξη των τοίχων έχει καταρρεύσει, το σημερινό ύψος κυμαίνεται από 11,5 έως 13,5 μ. περίπου. Πρόκειται για τον πύργο του Μετοχίου που κατείχε στην περιοχή η αθωνική μονή Χελανδαρίου μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, ο οποίος θα πρέπει να θεωρηθεί κτίσμα του 15ου αιώνα.
