Friday, February 21, 2020
Το παλιό χωριό της Νικήτης είναι ένα στολίδι κρυμμένο μέσα σε μια χαράδρα στους λόφους πάνω από το σύγχρονο οικισμό. Στο παλιό χωριό, τα περισσότερα κτίρια είναι κτισμένα από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του τριάντα στον 20ο αιώνα. Κάνοντας μια βόλτα στις γειτονιές του παλιού χωριού θα συναντήσουμε στο διάβα μας σπίτια που αντιπροσωπεύουν τυπικά δείγματα της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου αιώνα. Τα περισσότερα είναι τώρα σε άριστη κατάσταση. Μια βόλτα στα σοκάκια της του παλιού χωριού της Νικήτης είναι ένα ταξίδι στο παρελθόν για κάθε επισκέπτη.
Το παλαιότερο κτίριο είναι ο κοιμητηριακός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα με σημαντικές τοιχογραφίες , δείχνει το δρόμο για την κορυφή όπου δεσπόζει το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Η θέα από το προαύλιο του μοναδική. Μπροστά μας ξεδιπλώνεται χωροταξικά η ιστορική ανάπτυξη της Νικήτης από το 1300 μέχρι σήμερα ενώ ταυτόχρονα το βλέμμα μας μπορεί να χαθεί πέρα από τον Τορωναίο κόλπο και την χερσόνησο της Κασσάνδρας για να σταματήσει στις πλαγιές του Όλυμπου και του Κίσσαβου. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκκλησία του Αγίου Νικήτα (χρονολογείται από το 1870), που στέκεται στην κορυφή ενός λόφου. Ακριβώς κάτω από την εκκλησία, υπάρχει το παλιό δημοτικό σχολείο, ένα κτίριο της ίδιας ηλικίας που είναι το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Νικήτης. Το παλιό δημοτικό σχολείο έχει πλέον ανακαινιστεί και στεγάζει το λαογραφικό μουσείο της Νικήτης μάς δίνει την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για το παρελθόν ενός μακεδονίτικου χωριού, μέσα από τα ετερόκλητα εκθέματά του. Στο φωτεινό χώρο του μουσείου, με τα μεγάλα παράθυρα, το επενδυμένο με ξύλο ταβάνι βλέπουμε μεταξύ άλλων, είδη κουζίνας προπολεμικά, καλάθια και πιθάρια, μια Βολιώτικη δίχρονη πετρελαιομηχανή του 1944, αλλά και μια ιστορική φωτογραφία των αρχών του 20ού αιώνα από το οικογενειακό αρχείο του Αθανασίου Θ. Ξανθόπουλου, όπου απεικονίζονται εργάτες με φτυάρια και τσαπιά μαζί με εμπορικούς αντιπροσώπους. Πρόκειται για ντοκουμέντο μιας εποχής όπου εξέχουσες φαμίλιες της Νικήτης και των γύρω χωριών ασχολούνταν με το εμπόριο κάρβουνου, χρησιμοποιώντας Βούλγαρους εργάτες -γνωστούς ως «ανθρακείς»- και πουλώντας σε Εβραίους εμπόρους στη Μασσαλία και την Κωνσταντινούπολη, όπως αναφέρεται στο επεξηγηματικό κείμενο του μουσείου.
Μια από τις μεγαλύτερες εκδηλώσεις είναι ο Διάπλους του Τορωναίου κόλπου. Ένας διεθνής πλέον αγώνας μαραθώνιας κολύμβησης 25 χιλιομέτρων, από την Κασσάνδρα μέχρι τη Νικήτη, που ξεκίνησε από την αγάπη των νέων της για τη θάλασσα και διοργανώνει κάθε καλοκαίρι η Εκπολιτιστική Εταιρεία Νέων Νικήτης «Ο Σίθων». Επίσης η αθλητική εκδήλωση «Σιθώνεια» και η γιορτή μελιού προσελκύουν το ενδιαφέρον πολλών επισκεπτών.
Κάθε χρόνο, στις 15 Σεπτεμβρίου στη Νικήτη οργανώνεται πανηγύρι για τον Άγιο. Άλλα σημαντικά πανηγύρια είναι του Αγίου Χριστοφόρου την 9 Μαΐου στη δασική θέση Λιβαδιά που διοργανώνεται από το Μελισσοκομικό Συνεταιρισμός ΣΙΘΩΝ με τον Σύλλογο κυνηγών, του Αγίου Παύλου στις 29 Ιουνίου στην ομώνυμη περιοχή της Νικήτης, των Αγίων Θεοδώρων το πρώτο Σάββατο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής στην παραλία της Νικήτης και του Αγίου Παντελεήμονα την 27 Ιουλίου στην ομώνυμη τοποθεσία.
Τρεις από τους ανεμόμυλους στη Νικήτη Χαλκιδικής χαρακτηρίζονται ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και ορίζεται ζώνη προστασίας με ακτίνα 50 μέτρα γύρω από αυτούς, γιατί είναι κτίσματα του α΄μισού του 19ου αιώνα και παρουσιάζουν ενδιαφέρον από πλευράς οικοδομικής, κτιριολογίας και μορφολογίας του τόπου και είναι αναπόσπαστα δεμένοι με την ιστορία της περιοχής.
