Halkidiki Greece
Back
Next

Γενικές πληροφορίες
(General Information)

ΠΕΤΡΙΝΑ ΓΕΦΥΡΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
ΠΕΤΡΙΝΑ ΓΕΦΥΡΙΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
Saturday, March 20, 2021

Τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια συνήθως είναι χτισμένα σε μια ιδιαίτερη αλλά και σε πολλές περιπτώσεις δυσπρόσιτη θέση. Εξαιτίας της δυσπρόσιτης θέσης τους αλλά και της έντονης αστυφιλίας που καταδυναστεύει την ελληνική ύπαιθρο τις περισσότερες φορές τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια δεν αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του άμεσου περιβάλλοντος των Ελλήνων και οι γνώσεις τους σχετικά με αυτά είναι περιορισμένες έως ανύπαρκτες. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, όχι μόνο δεν είμαστε εξοικειωμένοι με αυτά αλλά δυστυχώς αγνοούμε ακόμα και την ύπαρξη τους. Έτσι πάρα πολλά έχουν περιέλθει σε αχρηστία και αναπόφευκτα έχουν γίνει βορά στη φθοροποιό δύναμη του χρόνου.
Όλα τα πέτρινα γεφύρια, ανάλογα με τον αριθμό των τόξων τους, ταξινομούνται σε δύο κύριες κατηγορίες: τα μονότοξα και τα πολύτοξα.
Δεν υπάρχει καμιά επίσημη καταγραφή των πέτρινων τοξωτών γεφυριών είτε σε εθνική είτε σε περιφερειακή κλίμακα. Μόνο ελάχιστες Νομαρχίες και συνήθως οι τοπικοί Δήμοι έχουν ασχοληθεί με το επίπονο έργο του εντοπισμού και της καταγραφής τους. Καθώς τα περισσότερα είναι κτισμένα κατά τους τελευταίους τρεις αιώνες, οι δημόσιες υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για αυτά είναι οι κατά τόπους Εφορείες Νεότερων Μνημείων οι οποίες είναι αποκεντρωμένες μονάδες του Υπουργείου Πολιτισμού. Μερικά απ’ τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια είναι τόσο σημαντικά και μοναδικά μνημεία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της χώρας μας που έχουν ανακηρυχθεί Διατηρητέα Μνημεία. Παρόλα αυτά κανείς δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει το πλήθος τους και την ακριβή θέση τους, με αποτέλεσμα αυτά να γκρεμίζονται σιγά-σιγά χωρίς τη μέριμνα της επίσημης Πολιτείας.
Η Ελλάδα, ως μία ορεινή χώρα, παρουσιάζει ένα έντονο γεωμορφολογικό ανάγλυφο, που είναι γνωστό για το πλήθος ποταμιών και ρεμάτων. Για το λόγο αυτό, έχουν κατασκευαστεί πάρα πολλά πέτρινα γεφύρια με παραδοσιακές μεθόδους και υλικά, από τα αρχαία χρόνια έως και την εποχή του μεσοπολέμου, οπότε ξεκίνησε η χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος στα τεχνικά έργα.
Από την αρχαιότητα ακόμη, η αποκατάσταση της συνέχειας μιας οδού πάνω από ένα ποτάμι ή ρέμα, ήταν ένα σημαντικό πρόβλημα. Ο άνθρωπος θέλοντας να περάσει στην απέναντι όχθη, ανακάλυψε την ιδέα της γέφυρας. Στην αρχή, μη έχοντας τις απαραίτητες γνώσεις, χρησιμοποίησαν ξύλα ή πέτρες και έτσι με αυτόν τον τρόπο διέσχισαν για πρώτη φορά μικρά ποτάμια. Έπειτα, αφού συνδύασαν αυτά τα δύο υλικά μαζί με κάποια άλλα, ήταν το επόμενο βήμα για την ανάπτυξή τους. Παρά το γεγονός ότι η εξέλιξη των γεφυριών ήταν συνεχής, θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τρείς περιόδους. Η πρώτη περίοδος ξεκινάει τους προϊστορικούς χρόνους και λήγει τους πρώτους ρωμαϊκούς χρόνους, η δεύτερη περίοδος λήγει στις αρχές του 19ου αιώνα και η Τρίτη περίοδος που διαρκεί μέχρι και σήμερα.
Κρυμμένα στις δασωμένες πλαγιές, τα χαμηλώματα, τα ρέματα και τα στενά σημεία των ποταμών, ξεπροβάλλουν άξαφνα εκπλήσσοντας με την τέλεια κατασκευή τους τον περιπατητή. Με δική του ξεχωριστή ταυτότητα το καθένα από αυτά, θυμίζει τη δυσκολία της επικοινωνίας που υπήρχε κάποτε και την ασφυκτική ανάγκη των προγόνων μας να ξεπεράσουν κάθε είδους εμπόδιο για μια καλύτερη ζωή. Τα κατάφεραν, αφήνοντας πίσω τους όχι απλά γέφυρες, αλλά σωστά έργα τέχνης και τεχνικής. Λίγες είναι οι περιπτώσεις που οι υπεύθυνοι φορείς φροντίζουν για τη συντήρηση ή την επισκευή τους. Το «κυνήγι» για να ανακαλυφθούν, η φωτογραφική αποτύπωση της κατάστασής τους και οι σημειώσεις για την περαιτέρω μελέτη από τους ειδικούς δεν γίνεται μόνο για την ευκολότερη πρόσβαση του περιηγητή σε αυτά, ή γιατί η γοητεία τους ασκεί ακαταμάχητη έλξη στους αληθινούς ερευνητές, αλλά γιατί η δημοσίευσή τους αποτελεί το πρώτο βήμα για τη γνωριμία και τη διάσωσή τους. Από όλους όσους έχουν ασχοληθεί με τα πέτρινα γεφύρια χαρακτηρίζονται και είναι, σπουδαία μνημεία του αρχιτεκτονικού μας πολιτισμού, με συμμετρία και γεωμετρική τελειότητα τα μονότοξα, ή χαρακτηριστική ασυμμετρία τα πολύτοξα. Πολλά, χτίζονται ήδη από την αρχαιότητα. Στην 3η χιλιετία π.Χ. τα τόξα κατασκευάζονταν κατά το «εκφορικό σύστημα», δηλαδή με οριζόντιες πετρόπλακες βαθμιαία εκ-φερόμενες εκατέρωθεν ενός κενού και συμπλησιάζουσες έως ότου το γεφύρωναν. Τότε βέβαια δεν επρόκειτο για πραγματικές «θολωτές» κατασκευές. Ίσως την 3η, οπωσδήποτε όμως τη 2η χιλιετία π.Χ. επινοήθηκε και η γνήσια θολοδομία, η οποία αργότερα άνοιξε το δρόμο για τις θολωτές γέφυρες των οποίων οι αρμοί, ακτινωτά διαταγμένοι συμβάλλουν στο κέντρο.

Οι τρείς βασικοί τρόποι δημιουργίας πέτρινων γεφυριών είναι:

με οριζόντιες δοκούς ή πλάκες,
με εκφορικό σύστημα
και με τοξωτή (ή θολωτή) κατασκευή.

Στα ορεινά ή ημιορεινά εδάφη ή όπου αλλού τύχαινε να υπάρχει βράχος στο στένωμα του ποταμού, αυτός αξιοποιείτο από τους μαστόρους που, «πατώντας» σε αυτόν, έφτιαχναν στέρεα τα βάθρα της κατασκευής, δημιουργώντας ένα ασφαλές πέρασμα για τους ντόπιους, τα κοπάδια, τους κυρατζήδες, τους εμπόρους κ.ά. Πολλές φορές, τύχη αγαθή βοηθούσε και υπήρχε βράχος μέσα στην κοίτη του ποταμού. Και αυτός αξιοποιούταν από τους μαστόρους, γιατί, «πατώντας» πάνω του, έχτιζαν ευκολότερα περισσότερα του ενός τόξα.
Κατασκευαστές των γεφυριών, γεφυροποιοί ή γεφυράδες δηλαδή, ήταν οργανωμένα συνεργεία, ντόπια ή ξένα με έμπειρους, ειδικευμένους μαστόρους και πρωτομαστόρους που έκαναν κουμάντο. Ονομαστά για την ποιότητα και την ποσότητα των έργων τους έμειναν τα «μπ’λούκια» ή (ι)σνάφια από την Ήπειρο, που όργωναν ολόκληρη τη Βαλκανική χτίζοντας αρχοντικά, βρύσες, δεξαμενές, εκκλησιές, τζαμιά, πανύψηλα καμπαναριά και μιναρέδες, όπως και αυτά από τη δυτική Μακεδονία, όπου στέριωναν σε ένα χωριό έως ότου ολοκληρώσουν την εργασία που είχαν αναλάβει. Η ποιότητα, η συνάφεια των υλικών και η γεωμετρία κατέστησαν τα πέτρινα γεφύρια σχεδόν ακλόνητα στο χρόνο. Χορηγοί της πολυδάπανης κατασκευής τους ήταν κατά κανόνα πλούσια άτομα, Έλληνες έμποροι, ξενιτεμένοι που με την επιστροφή τους από τα ξένα ευεργετούσαν το χωριό τους, Οθωμανοί τιτλούχοι, εκκλησιαστικοί άνδρες «πασάδες και παπάδες» καθώς έλεγαν. Τα πετρογέφυρα της Ελλάδας, μνημεία της ακατάβλητης ανθρώπινης θέλησης, παρά τις όποιες επεμβάσεις περιμένουν ακόμα, σήμερα, τον φιλάρχαιο διαβάτη και τον κάθε περιπατητή του τόπου να τον μεταφέρουν σε άλλες εποχές. Ευχής έργο θα ήταν όχι μόνο να κηρυχτούν διατηρητέα, αλλά να προστατευτούν με υπευθυνότητα και να αναδειχτούν σαν γνήσιο, αναπόσπαστο κομμάτι της αρχιτεκτονικής και της παράδοσης, ακόμα και τα ερείπια τους, σαν ελάχιστο αντίδωρο στον τόπο που χτίστηκαν.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:

Άγγελος Σινάνης «Πέτρινα Γεφύρια»
Σπύρος Μαντάς  «Τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια της Ελλάδας» (1984)
Κακαέ Βαΐα Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. «Τοξωτές πέτρινες γέφυρες: ιστορική αναδρομή και τεχνολογία κατασκευής» (2020)
Λιλιμπάκη Μαρία (Αρχιτέκτων-Αρχαιολόγος) & Iωακείμ Παπάγγελος (Οικονομολόγος-Αρχαιολόγος) «Οι Υγρότοποι της Χαλκιδικής» (1995)

ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2023 ®

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η επιτόπια έρευνα αποτελεί αναγκαία διαδικασία για την επιτυχή διεξαγωγή μιας συστηματικής λαογραφικής έρευνας. Πριν ο ερευνητής να εισέλθει στην έρευνα πεδίου, οφείλει να ενημερωθεί για τον τόπο και τους ανθρώπους, να μελετήσει δηλαδή τη φυσική και την ιστορική γεωγραφία, ακόμη δε και την ανθρωπογεωγραφία, όχι μόνο του οικισμού ή των οικισμών που θα τον απασχολήσουν, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, στο πλαίσιο της οποίας αυτοί υφίστανται και λειτουργούν. Η γνώση της εκάστοτε ιστορικής συγκυρίας είναι σπουδαία και απαραίτητη, δεδομένου ότι τα πολιτισμικά μορφώματα που καταγράφει και μελετά η λαογραφία είναι ιστορικά προσδιορισμένα. Από την άλλη πλευρά, η επιτόπια έρευνα δεν μπορεί να περιοριστεί μόνον σε μια συλλογή πληροφοριών από τρίτους. Ο ερευνητής οφείλει να οικειωθεί τον τόπο και τους ανθρώπους, και να προσπαθήσει να μορφώσει και ο ίδιος γνώμη, ερμηνεύοντας κατά κάποιο τρόπο το φυσικό και το ανθρωπογενές τοπίο, και τη θέση του ανθρώπου τόσο στη διαμόρφωση, όσο και στη διαχείρισή του. Η σημασία της επιτόπιας έρευνας είναι μεγάλη και αναγνωρισμένη για την αποτύπωση και μελέτη του λαϊκού πολιτισμού. Χρειάζεται όχι μόνο κάλυψη όλου του ελληνικού πολιτισμικού χώρου, κατά περιοχές, αλλά και η επανάληψη της έρευνας στους ίδιους τόπους, ανά δεκαετία, ώστε να διαπιστώνονται οι τυχόν αλλαγές που έχουν επέλθει στο λαϊκό πολιτισμό της περιοχής αυτής, υπό το πρίσμα νεωτερικών ή άλλων πολιτισμικών επιδράσεων και επιρροών.

Η παρουσίαση των Πέτρινων Γεφυριών είναι αλφαβητικά ανά χωριό.

ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΒΑΤΟΝΙΑΣ

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Οι πηγές του ποταμού Ολύνθιου ή Βατόνια, βρίσκονται στα όρη Χολομώντα, Ομβρινού & Βάβδου. Στο βόρειο τμήμα της λεκάνης (μέγιστο υψόμετρο 982m), ο Ολύνθιος ποταμός διατρέχει μια ζώνη με αρκετά έντονο ανάγλυφο όπου εγκιβωτίζεται σε μια στενή κοίτη με απότομες κλιτύες και μικρούς καταρράκτες. Νοτιότερα, η λεκάνη διευρύνεται και το ανάγλυφο γίνεται ομαλότερο. Η κοίτη του ποταμού είναι σε γενικές γραμμές στενή μέχρι το σημείο της οδού Σημάντρων - Πολύγυρου, ενώ προς τα κατάντη αυξάνει σε πλάτος και κοντά στο χωριό Νέα Όλυνθος σχηματίζει μαιανδρισμούς. Σε αντίθεση με την κοίτη του, η λεκάνη στην περιοχή αυτή αρχίζει να στενεύει και σε συνδυασμό με τις έντονες κλίσεις ευνοείται η μεταφορά φερτών υλικών όπως άμμοι, χαλίκια και κροκάλες τα οποία φτάνουν μέχρι και τον κεντρικό δρόμο Νέων Μουδανιών - Πολύγυρου ο οποίος απέχει περίπου 2,5 km από τις εκβολές. Η υδρολογική λεκάνη του ποταμού Ολύνθιου έχει έκταση 226 km2 και αναπτύσσεται βόρεια του Τορωναίου κόλπου στον οποίο εκβάλλει (συνολικό μήκος 36,64 χλμ.). Στο φαράγγι Βατόνιας το οποίο εκτείνεται από ανάμεσα του όρους Χολομώντα και του όρους Βάβδου υπάρχουν πλήθη γεωλογικών σχηματισμών, σημάδια του χρόνου, ψάρια του γλυκού νερού, αμφίβια, χρωματιστές λιβελούλες, νεροχελώνες κ.α. Ο Ολύνθιος ποταμός, ο οποίος βρίσκεται στα όρια του Δήμου Πολυγύρου και της Κοινότητας του Αγίου Μάμα, φαίνεται να ευθύνεται για τη δημιουργία της μεγάλης ελώδους έκτασης που αρχίζει από την Ποτίδαια και τελειώνει στις Καλύβες του Πολυγύρου. Ο ποταμός της Ολύνθου είναι ένας από τους σπουδαιότερους ποταμούς της Χαλκιδικής. Το όνομά του το οφείλει στο ότι περνάει αμέσως δυτικά της αρχαίας Ολύνθου. Το όνομα με το οποίο αναφέρεται τους τελευταίους αιώνες είναι «Βατόνια» (Σχινάς, 1887). Την ονομασία αυτή την οφείλει στο ότι περνούσε δίπλα από το ομώνυμο μεσαιωνικό χωριό που εγκαταλείφθηκε ήδη στα τέλη του 10ου αιώνα, και σήμερα διατηρείται ως τοπωνύμιο ανάμεσα στα χωριά Παλαιόκαστρο και Άγιος Πρόδρομος. Στη θέση αυτή υπάρχει το εξωκλήσι του Ευαγγελισμού. Σε παλιούς χάρτες ο ποταμός ονομάζεται ως ποταμός του Πολυγύρου διότι ένας βασικός παραπόταμός του ξεκινάει από τις πηγές των έξι βρυσών του Πολυγύρου. Ο ποταμός «Βατόνια», που συνήθως κρατάει νερό όλο το χρόνο, ήταν ένας από τους ποταμούς της Χαλκιδικής στους οποίους γινόταν περισυλλογή προσχωματικού χρυσού. Από τις εργασίες αυτές που φαίνεται να διήρκεσαν ως τον 16ο αιώνα, διακρίνονται σήμερα σποραδικά, κατά μήκος της κοίτης, μεγάλοι λιθοσωροί, οι λεγάμενες «αγραμάδες». Στην αρχαιότητα το ποτάμι λεγόταν Σάνδανος. Την εποχή της ανασκαφής της Αρχαίας Ολύνθου (1928) όμως το ποτάμι λεγόταν Ρετσινίκια (Ρετσετνικιώτης) και όχι Ολύνθιος, από το όνομα του χωριού Ρετσενίκια (Ρεσετνίκια - Άγιος Πρόδρομος), μια και από το 1926 η Νέα Όλυνθος είχε ονομαστεί «Κοινότητα Μαριανών». Μόλις το 1929 μετονομάσθηκε σε Νέα Όλυνθο, μετά την ανεύρεση της αρχαίας Ολύνθου, και το ποτάμι σε Ολύνθιο. Η Νέα Όλυνθος ιδρύθηκε από πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και την Μικρά Ασία που εκδιώχθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες. Παλαιότερα στην θέση που βρίσκεται σήμερα ο συγκεκριμένος οικισμός, υπήρχε το χωριό Μυριόφυτο (τουρ. Mıryofıta). Κατά καιρούς υπήρξε τούρκικο τσιφλίκι και μετόχι του Αγίου Όρους. Από την βυζαντινή ακόμη εποχή αναφέρεται ως Μυριόφυτον.
Η πέτρινη υδατογέφυρα βρίσκεται 4,5 χλμ. στον δρόμο απέναντι από το εξωκλήσι του Αγίου Πνεύματος Πολυγύρου. Στην διαδρομή συναντάς και το εξωκλήσι της Αγίας Κυριακής. Είναι βατή μόνο από ένα άτομο την φορά ! Μετά ακριβώς την γέφυρα συναντιούνται οι 2 χείμαρροι. Απέχει από την Βάβδο (με δύσκολη διαδρομή) 7.330 μέτρα ενώ από τον Πολύγυρο 5.800 μέτρα με συμβατικό αυτοκίνητο και μέχρι κάποιο βατό σημείο κοντά. Φυσικά η πεζοπορία στην κοίτη του Ολύνθιου από την Όλυνθο είναι μήκους 7.500 μέτρων. Από τα Σήμαντρα απέχει σε ευθεία 4.600 μέτρα.  
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.365334, 23.364013

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:

ΓΚΟΡΑΝΗ ΑΝΤΡΙΑΝΑ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΕΓΑΝΟΤΗΤΑΣ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΒΑΤΟΝΙΑ, ΘΕΣΗ ΛΟΥΖΙΚΙ» (2020)
Λιλιμπάκη Μαρία (Αρχιτέκτων-Αρχαιολόγος) & Iωακείμ Παπάγγελος (Οικονομολόγος-Αρχαιολόγος) «Οι Υγρότοποι της Χαλκιδικής» (1995)
Ιστοσελίδα ΟΙΚΟΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ: https://viosfera.webnode.gr/ekdromes-perivallontikes/
Ιστοσελίδα: https://www.xtremegreece.gr/el/pezoporia-trekking-hiking/faraggi-batonias-xalkidiki.html

ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2023 ®

ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΓΟΜΑΤΙΟΥ

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Δια μέσου του βυζαντινού Γομάτου, σημερινού Γοματίου Χαλκιδικής, περνούσε ο μοναδικός δρόμος από Θεσσαλονίκη και Νότια-Κεντρική Χαλκιδική για το Άγιον Όρος. Την περίοδο μεταξύ 1000-1300 μ.Χ. κτίστηκε το Βυζαντινό Γεφύρι στο ποτάμι «Μυλωνάδικο» (Ψυχρός ποταμός) για να διευκολύνει την διέλευση των χωρικών για τις ιδιοκτησίες τους, αλλά και των διερχομένων από του Γομάτου για το Άγιον Όρος και αντίστροφα. Ο δρόμος αυτός υπήρχε από την κλασσική περίοδο, διερχόταν από τα αρχαία Κάμενα και κατά τη βυζαντινή περίοδο ήταν χαρακτηρισμένος ως «Βασιλική οδός» (Έγγραφο 108,109 Λαύρα II 1321, Ιβήρων, αρ. εγγ. 39, έτος 1071). Το ποτάμι, στη θέση όπου κατασκευάστηκε το γεφύρι, κατά τους χειμερινούς μήνες ήταν αδιάβατο, λόγω των πολλών όγκων νερού που είχε και τις φερτές ύλες (ξύλα-πέτρες-ρίζες-ογκόλιθους), που παρέσυρε τις ημέρες των μεγάλων βροχοπτώσεων και όταν τα χιόνια έλιωναν στις δυτικές πλαγιές του Κάκαβου. Το Γεφύρι, είναι ένα από τα πιο παλαιά Βυζαντινά πέτρινα γεφύρια της Μακεδονίας, αποτελεί μνημείο της λαϊκής αρχιτεκτονικής και της ιστορίας μας και συνιστά το σήμα κατατεθέν του Γοματίου. Είναι τρίτοξο, με οξυκόρυφες καμάρες. Η βορειοδυτική καμάρα είναι μπαζωμένη με υλικά της περιοχής (μεγάλες πέτρες-ογκολίθους). Έχει μήκος 20μ., πλάτος 3μ., ύψος 3μ., και άνοιγμα μεγάλου τόξου 7μ., και μικρού τόξου 4μ. Το δεύτερο (ανατολικό) τόξο είναι μικρό και χαμηλό και λειτουργεί ως ανακουφιστική οπή, στην περίπτωση που τα νερά του ποταμού ξεχείλιζαν προς τα πλάγια (νοτιοανατολικά). Είναι κατασκευασμένο από διαλεχτή πέτρα τοπίου και από τεχνίτες της περιοχής, που με τέχνη και μεράκι δούλεψαν τα υλικά και τα έκαναν ανθεκτικά στους αιώνες. Στο λιθόστρωτο, πάνω στο γεφύρι, είχαν τοποθετηθεί πέτρες άριστα συνδεδεμένες μεταξύ τους και στο στηθαίο τοποθετήθηκαν κάθετες πέτρες (κολώνες), που δίνουν μία εξαιρετική όψη και ομορφιά στη κατασκευή. Η σύνδεση της πέτρας έγινε με ασβεστοκονίαμα υψηλής αντοχής. Λόγω όμως των φθορών, που υπέστη στους αιώνες, παρουσίασε ρωγμές εγκάρσιες και διαμήκεις. Το γεφύρι λέγεται και του «Παππού Γιώργου» γιατί στο ποτάμι αυτό (σε σπηλιά) έζησε και αγίασε ο Άγιος Γεώργιος ο Γοματιανός, περί τα 1780-1860 και προς τιμή του αναγέρθηκε το εξωκλήσι δίπλα στο ποτάμι (Μυλωνάδικο). Με ενέργειες της Κοινότητας Γοματίου το 1995 η 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων εκπόνησε μελέτη και το 1996 επισκευάστηκε το γεφύρι με τσιμεντοενέσεις και στηρίγματα και πήρε την αρχική του μορφή. Το 1998 πλακοστρώθηκε το ανατολικό μέρος το γεφυριού και συνδέθηκε με το εξωκλήσι του Παππού Γιώργου, κτίστηκε πέτρινη βρύση και ολόκληρη η περιοχή αποτελεί έναν υπέροχο χώρο αναψυχής.
Ο χείμαρρος του Γοματίου πρέπει να ταυτίζεται με τον «Ψυχρό ποταμό» τον οποίο αναφέρει ο Αριστοτέλης, επισημαίνοντας ότι τα πρόβατα που ποτίζονταν από τα νερά του άλλαζαν χρώμα μαλλιού (Ζάγκλης, 1956). Από το σημείο που τέμνεται ο χείμαρρος με τον χωματόδρομο προς τον οικισμό Δεβελικίου και μέχρι τη θάλασσα, σε μήκος περίπου 150 μ., δημιουργείται έλος, πλάτους 6.0 μ. και βάθους περίπου 1.0 μέτρου. Η κοίτη έχει πυκνή βλάστηση με καλαμιές και σε ορισμένα σημεία με αλόφιλη βλάστηση. Στα μεσοβυζαντινά χρόνια υπήρχε στην περιοχή ο οικισμός Δεβελίκι. Από τον 12ο αιώνα η περιοχή άρχισε τμηματικά να μετατρέπεται σε μετοχιακή αγιορείτικη ιδιοκτησία. Το 14ο αιώνα ανήκε στις Μονές Ιβήρων, Λαύρας, Χελανδαρίου και αργότερα στη Μονή Διονυσίου. Ο σημερινός οικισμός του Δεβελικίου άρχισε να οργανώνεται το 1923 με την αποτυχημένη εγκατάσταση προσφύγων που όμως σύντομα εγκατέλειψαν τον τόπο ως εξαιρετικά δυσπρόσιτο τότε. Σήμερα είναι παραθεριστικός οικισμός των κατοίκων του Γοματίου και άλλων περιοχών. Ανατολικά του οικισμού, στον παραθαλάσσιο λόφο Καστρί, δηλαδή στα 500 μ. ανατολικά του ποταμού, διακρίνονται τα ίχνη αξιόλογης εγκατάστασης των κλασσικών και ελληνιστικών χρόνων. Στο Καστρί οροθετούνται οι Κοινότητες Ιερισσού και Γοματίου ήδη από τον 11ο αιώνα. Το γεφύρι βρίσκεται στον δρόμο βορειοδυτικά του Γοματίου 2.700 μέτρα ο οποίος καταλήγει στην Μεγάλη Παναγία (7.800 μέτρα). Το παλαιό Γομάτι ή «χώρα του Γόματου», ερείπια του οποίου διασώζονται ως τις μέρες μας, βρίσκεται σε απόσταση 4 χλμ. από τον σημερινό οικισμό (στον συγκεκριμένο δρόμο). Το προστάτευαν τρεις πύργοι: του Ορφανού, του Κουνούπη και της Δεβελικίας. Σήμερα διασώζονται μόνο τα ερείπια του πύργου του Ορφανού. Εντός αυτού κτίστηκε η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Η καταστροφή του παλιού χωριού από τον σεισμό του 1932 ήταν η αιτία για τη μεταφορά του στη σημερινή τοποθεσία, μετόχι της μονής Μεγίστης Λαύρας που απαλλοτριώθηκε από το κράτος. 
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.407161, 23.765580

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:

Σταύρος Αστ. Κλειδαράς «ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΓΟΜΑΤΙΟΥ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ» ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ, Τεύχος 24ο (2015)
Λιλιμπάκη Μαρία (Αρχιτέκτων-Αρχαιολόγος) & Iωακείμ Παπάγγελος (Οικονομολόγος-Αρχαιολόγος) «Οι Υγρότοποι της Χαλκιδικής» (1995)

ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2023 ®

ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Wednesday, June 24, 2020
ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Το κρυμμένο τοξωτό πέτρινο γεφύρι βρίσκεται στον χείμαρρο που ξεκινάει από την Βάβδο, περνάει δίπλα από το χωριό Ζωγράφου και καταλήγει στον οικισμό Μουριές της Παραλίας Διονυσίου. Πρέπει να ήταν στον παλιό δρόμο που ενώνει την Νέα Τρίγλια με τα Νέα Μουδανιά. Είναι ορατό από την καινούργια γέφυρα του επαρχιακού δρόμου στα 75 μέτρα, έχει μήκος 17 μέτρα περίπου, 4 μέτρα άνοιγμα τόξου, ύψος 3 μέτρα περίπου και οδηγεί δυτικά σε χωράφι ενώ ανατολικά σε ελαιώνα δηλαδή πουθενά ! Το στηθαίο του υπάρχει ακόμα. Δεν γνωρίζουμε ακόμα χρονολογία κατασκευής αλλά είναι πολύ πιθανόν να σχετίζεται με το μοναστηριακό συγκρότημα του Ζωγράφου στο ομώνυμο χωριό (απέχει 750 μέτρα). Το αγιορείτικο μετόχι Άνω Βολβός της Ι. Μονής Ζωγράφου δημιουργήθηκε το 1320 και είχε κτήσεις σε χωράφια, αμπελώνες και ελαιώνες στην γύρω περιοχή. Ο συγκεκριμένος χείμαρρος ακόμα και σήμερα είναι βαθύς και το συγκεκριμένο γεφύρι ήταν απολύτως απαραίτητο τουλάχιστον για τους χειμερινούς μήνες με το πολύ νερό. Από το αρχικό βουλγάρικο μετόχι, εκτός του βυζαντινού πύργου (κατασκευάστηκε ίσως μετά το 1325), σώζονται και άλλα κτίρια όπως: το οικονομείο, η αποθήκη, ο Ι. Ναός του 1842, η μνημειακή κρήνη, κατασκευασμένη το 1853, τα κολληγόσπιτα και αρκετά βοηθητικά κτίρια που κατασκευάσθηκαν τον 19ο αιώνα. Σώζεται επίσης και τμήμα του εξωτερικού τείχους («μπαρμπακά») που προστάτευε το μετόχι. Ο οικισμός, όπως δηλώνει και η ονομασία του, προήλθε από την απαλλοτρίωση του Μετοχίου της Ι. Μονής Ζωγράφου και δεν προϋπήρχε οικιστική περιοχή στη θέση, πρόκειται δηλαδή για νέο οικισμό. Οι κάτοικοι προέρχονται από το Ανταβάλ που βρίσκεται κοντά στην Καισάρεια της Καππαδοκίας και ήρθαν στην περιοχή το 1924. Το τμήμα του αγιορείτικου Μετοχίου που απαλλοτριώθηκε είχε έκταση 6.782,374 στρεμμάτων.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.285847, 23.244808

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:
Μαρία Λιλιμπάκη- Σπυροπούλου, ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ «ΤΟ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1912- 1960» (2002)

ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2023 ®

ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΙΕΡΙΣΣΟΥ

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Το γεφύρι αυτό χτίστηκε πάνω από ένα μικρό ποταμάκι, το επίσημο όνομα του οποίου είναι «Σουίλος» όπως αναφέρεται και σε χάρτες της Γ.Υ.Σ. (Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού). Στα λατινικά σημαίνει χοιρομέρι, αλλά σε πολλές περιοχές της χώρας μας ονομάζονται έτσι τα αποστραγγιστικά κανάλια, μια ιδιότητα που του ταιριάζει. Η αρχιτεκτονική του θυμίζει κατασκευή ρωμαϊκής εποχής. Αυτό το φανταστικό γεφυράκι δεν έχει αναδειχθεί ενώ θα μπορούσε με πολύ λίγα χρήματα, να καθαριστεί ο χώρος γύρω του ο οποίος φαίνεται σωστός σκουπιδότοπος και να γίνει επισκέψιμο, ειδικά από τουρίστες που ψάχνουν να βρουν αξιοθέατα στην Ιερισσό. Δίπλα στο γεφύρι υπάρχει ακόμη και ο γκρεμισμένος πύργος του «Κουτσακίου». Το «Κουτσάκι» ήταν ένα σύνολο χωραφιών της Μονής Ιβήρων, κατάλοιπο των μεγάλων ιδιοκτησιών της μονής του Κολοβού, η οποία ενσωματώθηκε στην νεότερη Μονή Ιβήρων. Στα χωράφια αυτά χτίστηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος, η Ιερισσός, μετά την καταστροφή του παλιού οικισμού από τον σεισμό του 1932. Ο πύργος χτίστηκε μεταξύ των ετών 1259 και 1283. Πυρπολήθηκε το 1821, δεν επισκευάστηκε και σωζόταν ερειπωμένος αλλά ολόκληρος, μέχρι τη δεκαετία του 1920, οπότε κατεδαφίστηκε με δυναμίτη, προκειμένου να κτισθεί με τις πέτρες του το νέο σχολείο του χωριού. Μετά από σχετικά πρόσφατο ανασκαφικό καθαρισμό του «τύμβου» που είχε δημιουργηθεί, αποκαλύφθηκε η βάση του πύργου σε ύψος τριών μέτρων και βρέθηκε ότι ήταν χτισμένος με οικοδομικό υλικό προερχόμενο από την αρχαία Άκανθο. Οι διαστάσεις της βάσης του ήταν περίπου 10x9 μέτρα. Επρόκειτο για έναν από τους μεγαλύτερους και ισχυρότερους γνωστούς μετοχικούς πύργους της Χαλκιδικής και θα μπορούσε και αυτός με τη σειρά του να αναδειχθεί περισσότερο, αν γινόταν ένα καθάρισμα της περιοχής γύρω απ’ αυτόν. Για να επισκεφτείτε το μέρος όπου βρίσκονται αυτά τα αξιόλογα κτίσματα δε χρειάζονται ιδιαίτερες οδηγίες. Απλώς φτάνοντας στο 1ο Δημοτικό σχολείο ακολουθούμε τον χωμάτινο δρόμο που περνάει περιφερειακά από αυτό και κατευθύνεται προς το παλιό χωριό. Μόλις φτάσουμε στην πίσω πλευρά του σχολείου πηγαίνουμε προς τα δεξιά και σε 50-60 μέτρα θα τα βρούμε μπροστά μας !
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.394555, 23.882333

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:

Κώστας Υψηλάντης «Το πέτρινο γεφύρι» Πολιτισμικό περιοδικό έντυπο 8ο τεύχος του «Κυττάρου» (2012)

ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2023 ®

ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Friday, February 21, 2020
Στο δυτικό άκρο του χωριού Μεγάλη Παναγιά Χαλκιδικής, υπάρχει ένα μικρό μονότοξο γεφύρι, μέσα σε βαθύσκια, από πυκνά πλατάνια, μικρή κοιλάδα. Η τοποθεσία λέγεται «Μπιζιργιάννη μύλος» κι από το γεφύρι περνούσε παλιά ο αγροτικός δρόμος, με τον οποίο το χωριό επικοινωνούσε με τα κτήματά του και με τα χωριά Μεταγγίτσι, Πλανά και άλλα, προς τα νοτιοδυτικά. Έχει μήκος 11 μ., πλάτος 2,50 μ., ύψος 2 μ. και άνοιγμα τόξου 4 μ. Στη νότια όψη του υπήρχε λιθανάγλυφη εντοιχισμένη πλάκα η οποία σήμερα δεν υπάρχει. Πάνω του σώζεται ακόμα το παλιό λιθόστρωτο, στις άκρες του οποίου υπήρχαν όρθιες πλάκες (αρκάδες) ως στηθαίο, μέχρι το 1929, οπότε ξηλώθηκαν σε μεγάλη πλημμύρα του ρέματος. Το συνδετικό κονίαμα ανάμεσα στις πέτρες είναι κουρασάνι κι αυτό συνηγορεί στην άποψη που διατυπώνουν οι κάτοικοι ότι είναι πολύ παλιό. Στο ίδιο ρέμα που διασχίζει και το χωριό, από το γεφύρι μέχρι το μέσο του οικισμού περίπου, πάνω στον ίδιο δρόμο, υπάρχουν άλλα τρία πέτρινα γεφύρια, μονότοξα και μικρά, τα οποία έχουν επισκευαστεί, με τσιμεντάρισμα στα πλάγια και πλάκα από σκυρόδεμα από πάνω, κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι λιθοδομές έχουν καλυφθεί εντελώς και δεν μπορούν να θεωρηθούν παραδοσιακά. Τουλάχιστον σε ένα από αυτά, που βρίσκεται κοντά σε μια βρύση, είναι εμφανές ότι πρόκειται για παλιό, πέτρινο, τοξωτό γεφύρι. Ο Νικόλαος Σχινάς στις «Οδοιπορικές σημειώσεις Μακεδονίας» του 1886 αναφέρει, στο δρόμο από το χωριό Ρεβενίκια (παλιό όνομα της Μεγάλης Παναγιάς) προς το χωριό Γομάτι, την ύπαρξη γεφυριού: «διαβαίνει επί λίθινης γεφύρας έτερον ρεύμα Βαθύλακκα λεγόμενον...» δεν είναι βέβαιο όμως αν πρόκειται γι’ αυτό το γεφύρι, ή για κάποιο άλλο της ίδιας περιοχής.
Στο παρελθόν, βέβαια, η Μεγάλη Παναγία είχε 3 μικρά ποτάμια, πλέον όμως ορατός μόνο ο Κομπλητσός (Κομπλιτσός), καθώς τα δύο άλλα έχουν καλυφθεί προκειμένου να δημιουργηθούν δρόμοι για την κωμόπολη. Πηγάζοντας από τα τοπικά βουνά, ο Κομπλητσός την διαρρέει σε σημαντικό μήκος, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο περιβάλλον γεμάτο πλατάνια, στο οποίο κατοικούν και πολλοί βάτραχοι ή «μπασνιάκια», όπως θα ακούσετε τους ντόπιους να τους αποκαλούν. Στην αριστερή βάση της γέφυρας βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας και πίσω δεξιά βρισκόταν και λειτουργούσε ο αστεγής, σήμερα, λιθόκτιστος υδρόμυλος που συνοδεύεται από τον τυπικό επίσης λίθινο υδατόπυργο, ένδειξη της προβιομηχανικής δραστηριότητας στον οικισμό. Ο νερόμυλος του ΜΠΙΖΙΡΓΙΑΝΝΗ λειτουργούσε έως το 1950 ! Ο χείμαρρος της Μεγάλης Παναγίας αποτελεί παραπόταμο του ποταμού της Ορμύλιας και βρίσκεται στα ανατολικά όρια του ομώνυμου οικισμού. Η ροή του χειμάρρου δεν είναι συνεχής καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.441239, 23.684173

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:

Ιστοσελίδα: https://www.facebook.com/MegaliPanagiaXalkidiki

ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2023 ®

ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ ΝΕΩΝ ΠΛΑΓΙΩΝ

Γενικές Πληροφορίες
(General information)

Wednesday, June 24, 2020
Τα Νέα Πλάγια Χαλκιδικής είναι μεγάλος οικισμός που ανήκει στον διευρυμένο Δήμο Νέας Προποντίδας, με έδρα τα Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, με 1433 μόνιμους κατοίκους στο σύνολο του. Η περιοχή κατοικείται από του προϊστορικούς χρόνους, όπως φαίνεται απο την τούμπα όπου βρίσκονταν οικισμοί την περίοδο εκείνη. Οι σημερινοί κάτοικοι είναι πρόσφυγες, προερχόμενοι από τα Πλάγια την Ανατολικής Θράκης, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στον τόπο το 1922, μετά την καταστροφή της Μικράς Ασίας. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και τα τουριστικά επαγγέλματα. Παράγονται κυρίως κηπευτικά. Στα ιστορικά αξιοθέατα του οικισμού συμπεριλαμβάνεται το δίτοξο γεφύρι του 18ου αιώνα, που βρίσκεται στο ρέμα του οικισμού με την Νέα Τένεδο. Το γεφύρι πιστεύεται ότι κατασκευάσθηκε από μοναχούς των Μετοχιών Βατοπεδίου (που βρισκόταν στην περιοχή της Νέας Τρίγλιας), του Ρωσικού Μετοχίου (που βρισκόταν στην περιοχή των Νέων  Φλογητών) καθώς και της Μονής Ζωγράφου που βρισκόταν στην περιοχή του ομώνυμου οικισμού Ζωγράφου. Το πέτρινο γεφύρι βρίσκεται σε ανώνυμο ποταμό στο δρόμο Καλλικράτειας - Ποτίδαιας, στη θέση «Αχλαδιά» περί τα 1200 μ. νοτιοδυτικά των ερειπίων Kαραμάνι (Mετόχι Ιβήρων), και έχει κριθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο γιατί είναι από τα λίγα γεφύρια λαϊκής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα που σώζονται στη Χαλκιδική και διότι παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον με τη συμμετρική οργάνωση και την αισθητική του τελειότητα. Για την ανάδειξη του μνημείου ορίζεται ζώνη προστασίας ακτίνας 200 μέτρων από το κέντρο της γέφυρας. Σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από τον οικισμό προς βορά, πλησίον  του κύριου δρόμου που ενώνει τον οικισμό με την Νέα Τένεδο, σε έναν μικρό λόφο είναι κτισμένη μικρή εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, πάνω στα ερείπια του «Μετοχίου Καραμανίου». Στα δυτικά του οικισμού Νέα Πλάγια εκβάλλει χείμαρρος, ο οποίος δημιουργεί υγροτοπική περιοχή έκτασης περίπου 2 στρεμμάτων. Η απόληξη του χειμάρρου ως τις εκβολές του έχει τσιμεντοστρωθεί και περιβάλλεται από κατοικίες και η κοίτη του χειμάρρου διαπλατύνθηκε για την κατασκευή δρόμου. Σε απόσταση από την ακτή και κατά μήκος της κοίτης υπάρχουν δύο τούμπες, σε απόσταση 1.000 μ. περίπου μεταξύ τους: η μεγάλη τούμπα της Καλαμαριάς και μία άλλη μικρότερη (τράπεζα).
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.276746, 23.209872

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:

Πολιτιστικός Σύλλογος Νέων Πλαγίων: https://www.facebook.com/psyllogosplagia
Λιλιμπάκη Μαρία (Αρχιτέκτων-Αρχαιολόγος) & Iωακείμ Παπάγγελος (Οικονομολόγος-Αρχαιολόγος) «Οι Υγρότοποι της Χαλκιδικής» (1995)

ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2023 ®

Sunspot Web Design
© Sunspot Web Design 2015-2024 ®

Τηλέφωνα επικοινωνίας :
+302374023330 & +306946676500
Υπεύθυνοι ιστοσελίδας :
Μαίρη Παπαδοπούλου & Βαγγέλης Κατσαρίνης
ΕΔΡΑ : Κασσάνδρεια Χαλκιδικής
e-mail :
Σαν την Χαλκιδική... δεν έχει !
Wednesday, May 19, 2021
Φως, ήλιος, καυτό αεράκι, θάλασσα, απέραντο γαλάζιο, μαγευτικές ακρογιαλιές, υπέροχες παραλίες, νησάκια λουσμένα στο χρώμα, ο ήχος των τζιτζικιών, βαρκάδες, παιχνίδια στην άμμο, βουτιές από ψηλούς βράχους, μακροβούτια, εξερεύνηση με μάσκα και βατραχοπέδιλα, βόλτες με θαλάσσιο ποδήλατο, θαλάσσια σπορ, μάζεμα κοχυλιών, ατελείωτα ηλιοβασιλέματα, φεγγαρόστρατες με πανσέληνο, μουσική, συναυλίες, ζεστές νύχτες κάτω από τα αστέρια, θερινό σινεμά, μουσική και χορός, φεστιβάλ, βόλτα στους αρχαιολογικούς χώρους, βυζαντινοί πύργοι και εκκλησίες, ουζάκι και ρετσίνα, τσίπουρο με μύδια αχνιστά, χταποδάκι στα κάρβουνα, ψάρια στην σχάρα με παγωμένη Μαλαγουζιά, πράσινες ελιές Χαλκιδικής, λιαστές ντομάτες, υποβρύχιο βανίλια, σπιτική παγωμένη βυσσινάδα, καρπούζι, σταφύλι, παγωμένος φραπέ, δροσερά κοκτέιλ στο κύμα συνδυασμένα με την Ελληνική φιλοξενία κάνουν την Χαλκιδική έναν από τους πρώτους τουριστικούς προορισμούς για εκατομμύρια ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο !

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση
και γενικά η αναπαραγωγή των κειμένων της ιστοσελίδας, με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά, χωρίς γραπτή άδεια του δημιουργού. Οι φωτογραφίες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του Sunspot Web Design, βάσει του νόμου 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το νόμο 100/1975). Σημειώνεται ότι η πνευματική ιδιοκτησία αποκτάται χωρίς καμία διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της. Εάν επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε μία ή περισσότερες από τις φωτογραφίες για παρουσίαση σε έντυπο μέσο ή ιστοσελίδα, υποχρεούστε να αναφέρετε στην ίδια σελίδα και σε ευκρινές σημείο με link το website: ως πηγή των εικόνων.

Find us on Facebook
Kassandra Halkidiki
Kassandra Hotels