Friday, February 21, 2020
Οι πηγές του ποταμού Ολύνθιου ή Βατόνια, βρίσκονται στα όρη Χολομώντα, Ομβρινού & Βάβδου. Στο βόρειο τμήμα της λεκάνης (μέγιστο υψόμετρο 982m), ο Ολύνθιος ποταμός διατρέχει μια ζώνη με αρκετά έντονο ανάγλυφο όπου εγκιβωτίζεται σε μια στενή κοίτη με απότομες κλιτύες και μικρούς καταρράκτες. Νοτιότερα, η λεκάνη διευρύνεται και το ανάγλυφο γίνεται ομαλότερο. Η κοίτη του ποταμού είναι σε γενικές γραμμές στενή μέχρι το σημείο της οδού Σημάντρων - Πολύγυρου, ενώ προς τα κατάντη αυξάνει σε πλάτος και κοντά στο χωριό Νέα Όλυνθος σχηματίζει μαιανδρισμούς. Σε αντίθεση με την κοίτη του, η λεκάνη στην περιοχή αυτή αρχίζει να στενεύει και σε συνδυασμό με τις έντονες κλίσεις ευνοείται η μεταφορά φερτών υλικών όπως άμμοι, χαλίκια και κροκάλες τα οποία φτάνουν μέχρι και τον κεντρικό δρόμο Νέων Μουδανιών - Πολύγυρου ο οποίος απέχει περίπου 2,5 km από τις εκβολές. Η υδρολογική λεκάνη του ποταμού Ολύνθιου έχει έκταση 226 km2 και αναπτύσσεται βόρεια του Τορωναίου κόλπου στον οποίο εκβάλλει (συνολικό μήκος 36,64 χλμ.). Στο φαράγγι Βατόνιας το οποίο εκτείνεται από ανάμεσα του όρους Χολομώντα και του όρους Βάβδου υπάρχουν πλήθη γεωλογικών σχηματισμών, σημάδια του χρόνου, ψάρια του γλυκού νερού, αμφίβια, χρωματιστές λιβελούλες, νεροχελώνες κ.α. Ο Ολύνθιος ποταμός, ο οποίος βρίσκεται στα όρια του Δήμου Πολυγύρου και της Κοινότητας του Αγίου Μάμα, φαίνεται να ευθύνεται για τη δημιουργία της μεγάλης ελώδους έκτασης που αρχίζει από την Ποτίδαια και τελειώνει στις Καλύβες του Πολυγύρου. Ο ποταμός της Ολύνθου είναι ένας από τους σπουδαιότερους ποταμούς της Χαλκιδικής. Το όνομά του το οφείλει στο ότι περνάει αμέσως δυτικά της αρχαίας Ολύνθου. Το όνομα με το οποίο αναφέρεται τους τελευταίους αιώνες είναι «Βατόνια» (Σχινάς, 1887). Την ονομασία αυτή την οφείλει στο ότι περνούσε δίπλα από το ομώνυμο μεσαιωνικό χωριό που εγκαταλείφθηκε ήδη στα τέλη του 10ου αιώνα, και σήμερα διατηρείται ως τοπωνύμιο ανάμεσα στα χωριά Παλαιόκαστρο και Άγιος Πρόδρομος. Στη θέση αυτή υπάρχει το εξωκλήσι του Ευαγγελισμού. Σε παλιούς χάρτες ο ποταμός ονομάζεται ως ποταμός του Πολυγύρου διότι ένας βασικός παραπόταμός του ξεκινάει από τις πηγές των έξι βρυσών του Πολυγύρου. Ο ποταμός «Βατόνια», που συνήθως κρατάει νερό όλο το χρόνο, ήταν ένας από τους ποταμούς της Χαλκιδικής στους οποίους γινόταν περισυλλογή προσχωματικού χρυσού. Από τις εργασίες αυτές που φαίνεται να διήρκεσαν ως τον 16ο αιώνα, διακρίνονται σήμερα σποραδικά, κατά μήκος της κοίτης, μεγάλοι λιθοσωροί, οι λεγάμενες «αγραμάδες». Στην αρχαιότητα το ποτάμι λεγόταν Σάνδανος. Την εποχή της ανασκαφής της Αρχαίας Ολύνθου (1928) όμως το ποτάμι λεγόταν Ρετσινίκια (Ρετσετνικιώτης) και όχι Ολύνθιος, από το όνομα του χωριού Ρετσενίκια (Ρεσετνίκια - Άγιος Πρόδρομος), μια και από το 1926 η Νέα Όλυνθος είχε ονομαστεί «Κοινότητα Μαριανών». Μόλις το 1929 μετονομάσθηκε σε Νέα Όλυνθο, μετά την ανεύρεση της αρχαίας Ολύνθου, και το ποτάμι σε Ολύνθιο. Η Νέα Όλυνθος ιδρύθηκε από πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και την Μικρά Ασία που εκδιώχθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες. Παλαιότερα στην θέση που βρίσκεται σήμερα ο συγκεκριμένος οικισμός, υπήρχε το χωριό Μυριόφυτο (τουρ. Mıryofıta). Κατά καιρούς υπήρξε τούρκικο τσιφλίκι και μετόχι του Αγίου Όρους. Από την βυζαντινή ακόμη εποχή αναφέρεται ως Μυριόφυτον.
Η πέτρινη υδατογέφυρα βρίσκεται 4,5 χλμ. στον δρόμο απέναντι από το εξωκλήσι του Αγίου Πνεύματος Πολυγύρου. Στην διαδρομή συναντάς και το εξωκλήσι της Αγίας Κυριακής. Είναι βατή μόνο από ένα άτομο την φορά ! Μετά ακριβώς την γέφυρα συναντιούνται οι 2 χείμαρροι. Απέχει από την Βάβδο (με δύσκολη διαδρομή) 7.330 μέτρα ενώ από τον Πολύγυρο 5.800 μέτρα με συμβατικό αυτοκίνητο και μέχρι κάποιο βατό σημείο κοντά. Φυσικά η πεζοπορία στην κοίτη του Ολύνθιου από την Όλυνθο είναι μήκους 7.500 μέτρων. Από τα Σήμαντρα απέχει σε ευθεία 4.600 μέτρα.
GPS (Γεωγραφικό Πλάτος & Μήκος τοποθεσίας): 40.365334, 23.364013
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:
ΓΚΟΡΑΝΗ ΑΝΤΡΙΑΝΑ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΕΓΑΝΟΤΗΤΑΣ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΒΑΤΟΝΙΑ, ΘΕΣΗ ΛΟΥΖΙΚΙ» (2020)
Λιλιμπάκη Μαρία (Αρχιτέκτων-Αρχαιολόγος) & Iωακείμ Παπάγγελος (Οικονομολόγος-Αρχαιολόγος) «Οι Υγρότοποι της Χαλκιδικής» (1995)
Ιστοσελίδα ΟΙΚΟΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ: https://viosfera.webnode.gr/ekdromes-perivallontikes/
Ιστοσελίδα: https://www.xtremegreece.gr/el/pezoporia-trekking-hiking/faraggi-batonias-xalkidiki.html
ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ-ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2023 ®